Er staan best veel rode bessenstruiken of aalbessen) in moestuinen en bij huizen. Ook in vochtige eiken- en beukenbossen (zeker in Limburg) kan men rode bes in de natuur tegen komen.
Aalbessen in de natuur, maar nog onrijp
Het is een bladverliezende struik die meestal tot 1 ½ meter uitgroeit, maar soms kan de struik veel hoger uitgroeien. Rode bes is vijftallige handlobbige bladeren, waarvan men heerlijke kruidenthee kan trekken. Maar ook in gemengde kruiden thee past het blad erg goed. De bloemen verschijnen vrij vroeg meestal in april aan de struiken en zijn niet erg opvallend geelgroen. De bessen vormen zich gelijk en kleuren in de tijd naar felrood, soms wit of beperkt roze. Ze kunnen rond de 10 mm diameter worden en hangen in trosjes van enkele tot wel 10 stuks. Afhankelijk van de soort rode bes zijn ze vanaf begin juli tot het eind van de zomer rijp. Een goed struik kan wel 3 tot 4 kilo aan bessen opleveren.
Maar dan is het slim om de struik tegen vogels ( zoals merels) te beschermen met een net.
Rode bessen zijn echte bijenplanten. Ook andere insecten bezoeken deze planten graag.
Omdat ze eenhuizig zijn moeten ze door insecten worden bezocht. De bessen zijn wat zuur, maar ook vogels vinden ze heel lekker.
GEBRUIK:
wilde aalbes
Naast rauw kunnen de bessen verwerkt worden tot jam, gelei, siroop, wijn en sap. De bladeren kan men voor kruiden thee gebruiken, maar kunnen ook goed gedroogd worden.
Het recept voor geleipudding van rode bessen-sap staat al in het receptenboek van Nederlands Dis:
Gebruikelijk wordt bessensaus bij griesmeelpudding gegeven: https://www.nederlands-dis.nl/dis/nagerecht/griesmeelpudding-met-vlierbessensaus/
Haagse bluf wordt ook met bessensap gemaakt: https://www.nederlands-dis.nl/dis/nagerecht/nagerecht-haagse-bluf/
BESSENVLA
Dit kan bereid worden met of zonder eieren. Met eieren is het recept vergelijkbaar met Citroenvla met eieren.
MET EIEREN
- 4 eieren
- 100 gram basterd suiker
- 2 dl bessensap
- Geraspte citroenschil ( onbehandelde!)
- Paar korrels zout
De eidooiers met de suiker luchtig kloppen. Bessensap en citroenrasp toevoegen en de massa onder goed roeren laten binden ( de vla mag niet koken). De vla luchtig mengen door de stijfgeklopte eiwit (wat zout en fijn suiker toevoegen voor het kloppen) en de massa tijdens het verwarmen omleggen tot het eiwit gaar is en de vla niet meer zal uitzakken. De vla opdoen in een vlaschaal of in glazen.
( De vla geven met wafeltjes, bijvoorbeeld waaierwafels).
ZONDER EIEREN
- 4/10 liter bessensap
- 1/3 liter water
- 75 gram griesmeel
- 100 gram suiker
- Iets zout
- Geraspte citroenschil
Bessensap, water en weinig zou aan de kook brengen, griesmeel, suiker en citroenschilrasp dooreengemengd er in strooien, roerende aan de kook brengen en onder af en toe roeren gaar laten koken, in ongeveer 10 minuten. De vla van het vuur af luchtig kloppen met een garde waarvan het tin niet is afgesleten. Voor het bereiden van deze vla geen aluminium pan samen met een metalen garde gebruiken.
WARME , GEKRUIDE ALCOHOLVRIJE SINT MAARTEN
( of te wel warme , gekruide rode bessensap – dat in plaats van Bisschopswijn zonder alcohol erin door iedereen gedronken kan worden).
- 1 fles bessensap
- 1 citroen ( onbehandeld)
- Enige kruidnagels
- Pijpkaneel
- Ongeveer 150 gram rietsuiker
De citroen doormidden snijden en de beide helften met wat kruidnagels in steken. De bessensap met 1 liter water op zetten en daarin de twee citroenhelften en het stuk pijpkaneel zeker enige uren laten aftrekken op een laag vuur. Zorg ervoor dat de inhoud niet gaat koken.
De citroenen en het stuk kaneel dan uit de sap nemen en de suiker er al roerend in oplossen. Gelijk serveren.
RODE of WITTE BESSENGELEI
1 ½ kilo rode of witte bessen.
De vruchten met een bodempje water opzetten, bijna aan de kook brengen en war houden, totdat er voldoende sap is onttrokken. Bessensap niet langer verwarmen dan nodig is.
De massa op een doek of vergiet laten uitlekken als helder sap gewenst wordt
en op een vergiet of een doek uitdrukken, indien het sap troebel mag zijn.
Het sap zeven en meten en inkoken tot op 2/3 deel, suiker toevoegen en de gelei 8 tot 10 minuten laten doorkoken.
- Op 1 liter sap voor het inkoken tot gelei voegt men 1 kilo suiker toe.
Schone potjes met draaidop ermee vullen, gelijk afsluiten en na 15 minuten afkoelen een half uur op z’n kop laten staan. Dan gewoon helemaal laten afkoelen en van een etiket voorzien. Donker en koel zeer lang houdbaar.
heldere bessengelei
FRUIT UIT EIGEN TUIN OF DE NATUUR : NEDERLANDS DIS
rode of aalbes in het wild
Heel fijn dat u ook ook een recept voor vla geeft waarbij geen ei gebruikt wordt!