Een ulevel is een snoepje dat alleen met de hand wordt gemaakt: een vierkant stukje gestolde suiker. Vroeger was het heel populair en tegenwoordig weet bijna niemand meer wat het is, laat staan hoe het smaakt.
Ulevellen worden gemaakt door gewone suiker te verwarmen tot deze vloeibaar is. Hierna kan een smaak aan de vloeistof worden toegevoegd, bijvoorbeeld door er citroenrasp bij te doen. Hierna wordt de vloeistof weer afgekoeld terwijl deze geroerd wordt. Als de suiker stijf wordt, is het tijd om deze in druppels op bakpapier te verdelen. Als deze helemaal afgekoeld zijn, zijn de ulevellen klaar.
Vroeger waren ulevellen juist populair omdat ze verkocht werden in een papiertje met daarop een gedicht, spreekwoord of volkswijsheid. De tekst was meestal vrij banaal of simpel, daardoor ontstond het woord Ulevelllen-poëzie.
Al te dol is buurman’s gek.
Het laatste gewin is kattengespin Wie het laatst lacht, lacht met kiespijn.
Men moet het ijzer smeden als de kachel warm is.
ULEVELLEN
- 450 gram suiker
- zakje vanillesuiker
- heel weinig zout
- 3 eetlepels water
- 50 gram boter
- 2 eetlepels stroop
- 1/3 liter melk
- 150 cc room
Suiker, vanillesuiker, zout en water in een steelpannetje onder zachtjes roeren aan de kook brengen.
Vervolgens boter en stroop toevoegen. Als de boter gesmolten is ook de room en de melk toevoegen. Op hoog vuur 15 minuten laten doorkoken. Daarna de pan van het vuur nemen en het mengsel opkloppen tot het dikker wordt. Schenk de vloeistof vervolgens in een bakblik met hoge randen waarin de karamel kan afkoelen en opstijven. Op een vel bakpapier storten gaat goed. Eenmaal wat koud geworden kan de karamel met een mes – op het papier of in het bakblik – in blokjes worden gesneden.
Stroopsoldaatjes zijn ook bijna vergeten:
Ook in een papiertje maar nu zonder gedichtje
https://www.nederlands-dis.nl/snoeperij/stroopsoldaatjes/
LEKKERNIJEN VAN VROEGER – NEDERLANDS DIS
Pure nostalgie! Wat waren ze leuk die ulevelsnoepjes in gekleurde papiertjes en vroeger een ware traktatie.
Beste anka,
dat heb je nu ook met ulevellen. Mijn vader begon dan altijd een hele serie van gedichten uit zijn jeugd voor te dragen.
Maar wat mis ik ook de kraam met jodenvet op de markt.
groet
paul hoftijzer
de snoepjes van fortuyn (dokkum) die afgebeeld zijn zijn GEEN ulevellen sorry. Ulevellen waren groter zoals bovenste foto.
Beste,
ulevellen werden vroeger in mijn jeugd nog in meerdere soorten geleverd. Soms los, maar meestal verpakt in een papiertje met een rijmpje of een tekst. Of de foto op deze pagina nu van snoepjes van Fortuyn uit Dokkum zijn, weet ik niet. Want mijn zeer oude schoonmoeder uit Birdaard weet zeker dat ulevellen er vroeger zo uitzagen.
groet,
paul hoftijzer
Trouwens mijn oude schoonmoeder uit Birdaard eet nog steeds Wilhelmina pepermunt dat door Fortuin in Dokkum werd gemaakt. Ik weet wel dat Fortuin verder hartjes met teksten fabriceerde.