Bijvoet is een zeer algemeen hier voorkomende plant uit dezelfde familie als boerenwormkruid, absint-alsem en dragon. Vroeger een van de planten die men gebruikte tegen tovenarij en “aangetoverde” ziektes.
De naam heeft natuurlijk iets met onze voeten te maken. Pelgrims en ander reizigers legden vroeger blaadjes in hun schoenen en klompen om zonder problemen te kunnen blijven lopen. Er hebben zich meerdere onderzoekers gestort op het vinden van de reden daarvan. Nu blijkt bijvoet een stof te bevatten, die sterk samentrekkend werkt en daardoor zweten je voeten minder en wordt je voeten minder vochtig bij het lopen en krijg je daarom minder snel blaren. Daarom helpt het om wat blaadjes van bijvoet in de schoenen te doen en ze ruiken dan zeker minder.
Bijvoet komt op vele plekken in ons land op vooral zonnige plekken met voorkeur voor open plekken waarvan de grond kortgeleden omgewoeld is voor. Dus in bermen, dijken, zeeduinen, braakliggende terreinen, waterkanten en akkerranden en heel veel niet echt onderhouden plekken in ons land kom je de plant tegen.
Het is een overblijvend kruid dat van 60 cm. tot 1.20 m. hoog kan worden. Bladeren zijn van boven donkergroen en vrijwel kaal, maar aan de onderzijde viltachtig, zilverkleurig.
Bloemen blijven onooglijk klein op lange stelen, eerst geel, later roodbruin in pluimen, bloeitijd van juni tot september. Men kan de bladeren oogsten van april tot diep in de herfst. Ruikt als absint maar dan iets minder sterk.
GEBRUIK
Het blad kan men rauw in salades gebruiken. Meegekookt heeft het meer smaak en past bij vette vlees- en visgerechten.
Het helpt ook om eetlust op te wekken en bij mensen die pijn in hun buik hebben.
Als je het kruid wilt gebruiken voor je spijsvertering, pluk je de verse jonge blaadjes voor de plant in bloei komt. Droog de blaadjes, wrijf het fijn en bewaar het poeder in een glazen potje, dat je op een donkere plek in de kast zet. In het daglicht verdwijnt de kleur en gaan er waardevolle stoffen verloren.
Bijvoet smaakt een beetje als alsem, heeft ook een licht bittere ondertoon maar is veel minder dominant van smaak. Ook dit kruid moet je altijd spaarzaam gebruiken.
RECEPT
WAFELS MET BIJVOET
Maak beslag voor wafels, recept : https://www.nederlands-dis.nl/basis/snoeperij/gerechten-van-alle-tijd-wafels/
Volg het recept voor oud-hollandsche wafels, maar voeg er geen kaneel bij maar wel een royale handvol met bijvoetbladeren ( fijngeknipt of gesneden). De wafels smaken heerlijk bij wild en runderrollade of lamsschouder.
Ook bij verse (bos)aardbeitjes met wat opgeklopte room smaken de wafels erg lekker.
BOSAARDBEI
APOSTELSOEP: Daar hoort bijvoet eigenlijk ook in. Soms komt men apostelsoep onder de naam Witte Donderdagsoep tegen : https://www.nederlands-dis.nl/dis/soep/paastijd-soep-van-vasten-naar-feest-soep/
GANS GEBRADEN MET EEN VULLING VAN PRUIMEN EN BIJVOET
- 1 stevige gans( 3 tot 4 kilo)
- 1/3 kilo gedroogde pruimen
- ½ tot een hele citroen
- 4 zachtzure appels
- 1 ui
- 2 theelepels gedroogde bijvoet of 2 eetlepels vers blad
- Zout en peper
Een dag eerder de pruimen wassen en de week zetten in oude kruidenthee of water.
De gans de volgende dag goed schoonspoelen, drogen en alle grote erg vette delen los trekken. De gans met de halve citroen of misschien wel een hele van binnen en buiten helemaal met de citroen-helft inwrijven. Dan de binnen buitenkant met zout en peper royaal instrooien.
Nu gaan we de vulling maken. Giet de pruimen af. Haal er de pitten uit en hak de pruimen fijn.
Appelen eventueel schillen, maar in ieder geval de klokhuizen eruit. Dan in stukken snijden. Ui schillen en in kleine stukjes snijden. De bijvoet fijn knippen en door dit alles door elkaar gemengd roeren. De gans hiermee vullen. De openingen met satéstokjes dicht steken en daarna met touw stevig dicht binden. Het vel van de hals naar achteren op de rug vaststeken en de poten en vleugels vastbinden.
BAKKEN.
Neem een grote braadslee met een rooster daarop en leg de gans daarop. Giet ene bodempje warm water in de braadslee.
Verwarm de oven voor op 180 ⁰C.
Dan de gans in de oven als die op temperatuur is. Zeker 3 tot 4 uur laten braden. Men kan het uitdruipend braadvet uit de braadslee tijdens het braden scheppen en maximaal 3 keer, dus 1 keer per uur met het braadvocht bedruipen.
Na drie uur controleren of de gans gaar is. Steek met ene vleesvork of een satéstokje in de gans. Het vocht dat er uit komt moet helemaal helder zijn, maar bij een gans mag dat wel licht geel van kleur zijn. Dan de gans met een kwast met zeer zout water bestrijken en nog vijf minuten in de brandende oven laten staan ( zo krijgt men ene knapperige vel). Dan de oven uitzetten, maar de gans nog 10 minuten in de oven laten.
Dan de gans van touw en stokjes ontdoen en de vulling er uit halen en dit wegdoen,want het smaak zeker behoorlijk tanig.
De gans nu in plakjes snijden en serveren. Bijvoorbeeld met wafels met bijvoet ( zie hierboven) . Men kan voor de wafels het beslag ook mengen met de helft aardappelpuree.
Gebakken plakken appel smaken er lekker bij. En bijvoorbeeld rode kool.
MOOI UIT DE NATUUR : NEDERLANDS DIS
