Bloedbrood was de Gelderse variant op bakbloedworst. Deze werd meestal gemaakt na de thuisslacht. Dan had men al de kop van het geslacht dier in een grote pan gekookt om er hoofdkaas of zure zult later mee te maken. Sommige families maakte dan balkenbrij, maar in meerdere Gelderse buurtschappen had men de traditie om bloedbrood te maken.
Het zwaarste en vervelende karwei was om de darmen na de slacht helemaal leeg te maken en schoon te spoelen. Vaak werd dat of in de beek of bij de pomp met een stevige teil erbij gedaan. Dat was vaak de taak van vrouwen en vaker nog van de jongste “dienstmeid”.
De traditie van bloedbrood is na de beëindiging van de thuisslacht op de meeste plekken helemaal verdwenen. Al waren er wel slagers die dit nog een tijd hebben gemaakt. In de Achterhoek heette bloedbrood net als in Twente vaak ook “bloodkoke”. Ten zuiden van Nijmegen had men het over “bloodwors”. Ook in Limburg werd het vroeger gemaakt maar dan veranderde de naam naar het zuiden toe in “Bloodwoos”. De kruiden erin varieerde per streek en wat er beschikbaar was.
BLOEDBROOD
- ½ kilo buikspek
- ½ liter bouillon (kooknat van de uitgekookte varkens- of kalfskop)
- ½ liter gezeefd varkens- of kalfsbloed
- ½ kilo licht uitgezeefd roggemeel
- 2 eetlepels zout
- 1 theelepel gemalen zwarte peper
- ½ theelepel gemalen kruidnagel of fijngewreven boerenwormkruid
- 2 schoongewassen ruime darmen
- Bloem
- Reuzel of niervet
Snij het spek in blokjes van 1 x 1 cm of 1,5 x 1,5 cm.
Kook de blokjes spek in de bouillon 5 minuten. De spek er uit zeven en de blokjes en de bouillon helemaal laten afkoelen.
Meng in een grote teil de spek, de bouillon, het bloed en het roggemeel goed door elkaar. Vermeng dan de kruiden en het zout erdoor. Vul de darmen daarmee. Knoop eerst de darm aan een kant dicht, vul de darm niet te vol en bindt dan de andere zijde goed dicht.
Zet een pan op met ruim water, breng hierin de gevulde darmen tot de kook en laat ze zeker twee uur zachtjes koken. Het broedbrood daarna rustig uit het water laten afkoelen. Hang ze eventueel een dag of wat op aan de wieme of aan het rooster boven de haard. Daarna is de bloedworst in de koelkast nog een paar dagen goed houdbaar.
Voor gebruik het bloedbrood in plakken snijden, door de bloem halen en in de reuzel of het vet mooi aanbakken. Lekker met gebakken appel op brood of gewoon met aardappels of bonen en appelmoes als warme maaltijd. Rodekool of bietjes smaakt er lekker bij.
OUDE SLACHT-TRADITIE : NEDERLANDS DIS
