HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Want traditie maakt eten nog leuker

SCHORSENEREN EEN ECHT OUDERWETSE HERFST- EN WINTERGROENTE

drs. p

Bij schorseneren moet ik altijd denken aan de droog komische liedjeszanger Drs.P met zijn lied Knolraap en lof, schorseneren en prei uit 1987. In het verleden heb ik bij een Leidseplein-festival hem technisch bijgestaan bij zijn optredens. Bij deze optredens werd dit lied vaak door hem gezongen.  Schorseneren waren als groente eigenlijk bijna helemaal in Nederland verdwenen, maar tegenwoordig worden ze gelukkig weer meer aangeboden en gegeten.

schorsenerenDe grote schorseneer is een plant uit de familie der composieten. Het is een tweejarige plant. In het eerste jaar wordt een stevige penwortel  gevormd. De plant bloeit in het tweede jaar met citroengele bloemen. Als groente voor de Tweede Wereldoorlog algemeen gegeten.. Bij mijn ouders thuis werden in de jaren vijftig en zestig schorseneren nog wel regelmatig gegeten.  Bij het schillen van de langwerpige, donkere wortels komt namelijk een kleverig melksap vrij. bijnaam “keukenmeidenverdriet” of “huisvrouwenleed” opgeleverd.

Ook de gele of paarse Morgenster of Haverwortel ( naaste familie van de schorseneer) werd zo gegeten. Het is in het wild te vinden en een aantal mensen kweekt het in hun moestuin.

Andere bijnamen zijn: “winterasperge”, “armeluisasperge” en “winterslaaf”.

Schorseneren zijn een typische wintergroente, met de grootste aanvoer in februari.

In de 16 eeuw werd schorseneer in de Nederlanden al groente geteeld. De plant is afkomstig uit het gebied rond de Middellandse zee. Groeit goed op zandgrond en wordt vanaf maart tot midden april worden gezaaid. Zaai je te vroeg dan gaan de schorseneren bloeien. Ze kunnen dan wel gegeten worden , maar zijn niet zo lekker. Vanaf eind september kunnen ze de hele herfst en winter ( als de grond niet bevroren is) geoogst worden. In die periode worden ze ook aangeboden.

Schorseneren moeten altijd gekookt, gestoomd of gebakken worden. Ze zijn te gebruiken in een salade, in soep, maar ook als groente met verschillende sausen. Ze kunnen ook gegrild of geroerbakt worden. Kooktijd is 10 tot 25 minuten.

schorseneren in de pan

Schorseneren zijn meestal erg zanderig. Eerst goed wassen , dan schillen. Bij het schillen kan men handschoenen ( vanwege het kleverige melksap) aantrekken. Schoonmaken onder water is raadzaam. De schorseneren na het schillen ( dunschiller!) gelijk in water met wat melk of citroensap/azijn leggen.

Schorsenerenreepjes gefrituurd.

Met een dunschiller kan je ook van schorseneren dunne reepjes halen. Ook dan natuurlijk de schorseneren eerst wassen en schillen. Bak ze in een frituur op 165 °C of in een pan met een bodempje olie. Frituur ze niet te lang want dan worden ze minder lekker. Net licht bruin vind ik het  lekkerst. Ze komen nog zacht uit de olie, maar op keukenpapier om uit te lekken, worden ze snel knapperig. schorsenerenchips

Gebruik ze als garnering bij de maaltijd of voor over een salade, bijvoorbeeld met een herfstsalade met eikenbladsla, peer en blauwe kaas.

Schorseneren op Vlaamse wijze

Eigenlijk is dit vergelijkbaar met traditionele asperges met aardappels, gekookte eieren, plakjes ham en geklaarde boter.

Nodig: Ongeveer 1 kilo schorseneren, ¾ kilo aardappels ( bijvoorbeeld kriel), 4 hard gekookte eieren, 100 gram boter, 200 gram gekookte schouderham of hesp in plakjes, zout & peper en voor de liefhebbers nootmuskaat, een paar takjes peterselie.

Was en schil de schorseneren. Kook ze in water met melk en wat zout in 15 tot 20 minuten beetgaar. Kook de aardappels gaar. Verwarm de boter op laag vuur en giet de gesmolten boter af, zodat de troebele delen achter blijven. De afgegoten boter heet dan geklaard te zijn, houd het warm. Gekookt eieren schrikken en pellen. De schorseneren in de plakjes ham rollen,halve eitjes erbij. Gekookte aardappels ernaast, Wat geklaarde boter er over. Peper en zout er over strooien, en peterselie ernaast. schorseneren op zijn vlaamsEet smakelijk.

SCHORSENEREN in een fruitige roomsaus.

  • 800 gram schorseneren
  • citroensap of appelazijn
  • 4 eetlepels bloem
  • klont boter
  • zout of groente-bouillon
  • kipfilet in reepjes of hamlappen 400 gram
  • nog wat boter
  • 2 uien
  • weer wat zout en peper
  • bloem
  • 1/3 liter appelsap
  • 1 stevige appel zoals Granny Smith
  • bekertje room
  • peterselie

Bostel de schorseneren in veel water schoon. Schil ze met een dunschiller vanaf de kop schoon. Snij ze gelijk in 10 cm. lange stukjes en leg ze daarna  in water met ruim azijn.

Roer in een kookpan de 4 eetlepels bloem door wat water of bouillon ( gebruik je water,dan wat zout erbij). Al roerend aan de kook brengen en er een scheut azijn of citroensap en boter bij doen. In dit troebele soepje de schorseneren aan de kook brengen en in 15 minuten op een laag vuur beetgaar koken.

Gebruik je hamlapjes, deze in schorseneer-dikke reepjes snijden. De reepjes kip of hamlap vervolgens met peper & zout en wat bloem  bestrooien. Bak de reepjes vlees aan in de boter tot ze mooi bruin zijn. Dan de reepjes eruit halen en in het vet de uien bruin bakken. Op het laatste de appel in schuiven toevoegen en ook mooi aan kleuren. Alles uit de boter halen ,er wat bloem toevoegen zodat alle vet gebonden wordt. Daar de appelsap bij voegen en alles in enkele minuten al roerend tot een mooie saus koken.

gebakken hamreepjes, ui en appel

Hierbij de room voegen en de uitgelekte gare schorseneren, de gebakken vleesreepjes en de gebakken uien en schijven appel. Alles  nog even doorwarmen en als laatste wat fijn gehakte peterselie er over strooien.

Heerlijk bij vers brood of zelfgemaakte aardappelpuree.

aardappelpuree

Recept aardappelpuree op: https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/aardappelen-puree/

en  https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/aardappelen-puree-ii/

OVER HEERLIJKE GERECHTEN MET NOOIT TE VERGETEN GROENTE : NEDERLANDS DIS  

Schorseneren bloeiend

Schorseneren bloeiend

 

 

One response to “SCHORSENEREN EEN ECHT OUDERWETSE HERFST- EN WINTERGROENTE”

  1. Hanneke van den Bosch schreef:

    heerlijk schorseneren,doet zeker niet onder voor de asperges. jaren geleden kwam ik eens bij een nieuwe groentenwinkel precies in de tijd dat er weer schorseneren waren. dus ik dacht laat ik die daar ook maar meenemen. vroeg dus om een kilo schorseneren zegt die man :wat is dat? zeg tegen hem , ik ben hier toch in een groentenwinkel? toch vreemd als je tegen een eigenaar van een groentenzaak uit moet leggen wat schorseneren zijn.is goed gekomen de volgende dag had hij ze dus wel , maar had er nog nooit van gehoord.

Leave a Reply to Hanneke van den Bosch Cancel reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>