Uit Amerika naar Europa gebracht stond de tomaat tot rond 1750 alleen als sierplant vooral in universiteitstuinen. De tomaat had de naam giftig te zijn en daarom kwam ook niemand eraan. Toen begon men in Italië en in de Provence in Frankrijk de plant te telen om zijn lekkere vruchten. Eerst waren het vooral soorten met diep gele vruchten, vandaar dat de naam pomo d’oro of te wel goud-appeltjes. Want ineens was men er achter gekomen dat de vruchten niet giftig en rijp zelfs erg lekker waren. Vooral werden de vruchten met suiker net als aardbeien gegeten. Honderd jaar later was de tomaat een veelgevraagde groente in heel Europa geworden.
Maar in een kookboek van rond 1900 staan nog maar een paar recepten met tomaten en wordt er maar 2 regels aan tomaat als groente besteed: “…..Tomaten worden als salade, als groente en als saus gebruikt. De donkerrode (teeken van rijpheid) zijn de beste.- ….”
Er zijn heel veel variaties aan tomaten ontwikkeld, die tegenwoordig vaak in kassen over de hele wereld worden geteeld. Vooral Nederland staat bekend om zijn kas-tomaten, die het hele jaar rond geleverd worden.
Nu hebben tomaten van de koude grond veel meer smaak en normaal kan en hier vanaf eind juli, begin augustus in een koude kas of buiten geteelde tomaten oogsten.
Van tomaten worden heel veel gerechten gekookt. Tomatensoep en tomatensaus horen tot de favorieten in de lage landen.
Recept voor tomatensoep – de winterversie: https://www.nederlands-dis.nl/soep/soep-tomatensoep/
Tomaten ketchup hoort nu bij de populairste koude sauzen: https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/frietcultuur-de-sausen-ketchup-currysaus/
Maar ook van onrijpe tomaten kan men heerlijke ketchup maken: https://www.nederlands-dis.nl/vroeger/resten-van-de-oogst-groene-tomaten/
WARME TOMATENSAUS wordt voor heel veel gerechten gebruikt. Het hoort standaard bij gekookte spaghetti en andere pastasoorten.
TOMATENSAUS
- 1/3 kilo rijpe tomaten
- ½ liter groente-bouillon
- 1 eetlepel fijngehakte peterselie
- Wat boter of olie
- 1 ui
- 1 winterwortel
- peper en zou
- 1 takje tijm
- Foelie
- Wat aardappelmeel of maïzena
- Naar smaak eventueel 1 teentje knoflook
De ui fijn snijden, in de boter of olie mooi aanzetten. Dan de wortel in stukjes, eventueel de knoflook fijn gesneden mee laten bakken. Op smaak met peper en zout. De tijm en de tomaten in kleine stukjes toevoegen en ook een minuut of vijf laten meebakken. Naar eigen keuze kan men ook wat Spaanse peper in ringetjes of een schepje sambal toevoegen.
Dan de bouillon toevoegen en alles een klein uur laten door koken op een zeer laag vuur.
De tijm er uit vissen en de rest door een draaizeef halen, of de blender er op zetten.
Men kan de saus nu binden door er wat paneermeel of oud brood door te doen en de saus nog zeker een half uur verder op een laag vuur te laten koken.
Men kan ook de saus met aangelengde maïzena of aardappelmeel binden. Dan wel de saus zeker 5 minuten al roerend door laten koken om het zetmeel te garen. Ook kan men de saus met een roux ( gelijke delen boter en bloem. In dit geval 1 eetlepel) binden.
Hoe langer men de tomaten kookt hoe minder zuur en zoeter de saus wordt. Heeft men echter niet zoveel tijd voor de saus kan men deze ook zoeten door wat suiker of honing erbij te doen.
-
Recept voor groente-bouillon van groente-resten: https://www.nederlands-dis.nl/soep/basisgroente-bouiilon/