In mijn jeugd hingen op veel huizen met kerstmis een krans gevlochten van kersttakken met een rood lint er omheen en vaak getooid met hulst-takjes met bessen aan de voordeur. Ook sparrentakken werden aan de muren van de kamer gehangen, vaak versierd met papieren klokken. Een kerstboom was nog niet algemeen ingeburgerd. Maar ineens hadden meerdere families er een boom staan. Natuurlijk toen nog met knijphoudertjes met echte kaarsjes. Boven de eettafel hing aan vier rode linten ook een krans gevlochten met groene takken. Bij ons stonden daar vier grote kaarsen op, die tijdens de maaltijden rond kerstmis werden aangestoken.
En op tafel stond een kerstkrans, maar dan van banket en versierd met rode & fel groene gekonfijte kersen ( bigarreaux heten die ),
gekonfijte sinaasappelstukjes en amandelen. Op de kachel werden stukjes banket warm gemaakt, die dan bij een beker warme chocolademelk of een kopje thee werden gegeten.
Meestal werd de banketkrans door de bakker geleverd, maar ook werden deze kransen of staven bij ons thuis gebakken. De geur ervan was overheerlijk en beloofde veel. Een warm gemaakt stukje roomboterbanket maakte die belofte zeker waar.
KERSTKRANS VAN BANKET
- 250 gram bladerdeeg of 6 plakjes roomboter bladerdeeg
- 300 gram amandelspijs
- 7,5 gram citroenrasp
- 1 klein ei
- 4 eetlepels abrikozenjam
- Halve amandelen
- Groene en rode bigarreaux
- Gekonfijte sinaasappelstukjes
- 1 losgeklopt ei voor het bestrijken
Meng de amandelspijs, citroenrasp en het ei. Roer het tot een egale massa.
Verdeel de bladerdeeg in twee delen. Rol beide uit tot een lap van 10 x 30 centimeter.
Verdeel de spijs in 2 gelijke stukken en rol er 2 gelijkmatig gevormde rollen van, iets korter dan het bladerdeeg. Leg dit de spijs op het bladerdeeg. Rol het bladerdeeg dicht. Bevochtig de randen met water. Leg het bladerdeeg rond en vouw de uiteinden in elkaar en bevochtig dit alles met wat water. Leg de cirkel van banket met de sluitnaad naar onderen op een met bakpapier bedekte bakplaat. Zet de bakplaat zeker 30 minuten koel afgedekt met een theedoek weg.
Verwarm de oven 10 minuten voor op 225 á 250 ⁰C.
Bestrijk de krans kort voor het bakken met het los geklopte ei. Herhaal dit na kort drogen nogmaals. Bak de krans in maximaal 30 minuten mooi knapperig en licht bruin van kleur. Zet de oven na ongeveer 10 minuten iets terug in temperatuur. Bestrijk de staaf even uit de oven met wat opgeklopte abrikozenjam. Bekleed dan de staaf met de vruchtjes, halve amandelen en sinaasappelschilletjes. Zet de krans weer in de oven. Haal de krans als deze egaal goudbruin is er weer uit. Rustig af laten koelen.
( Banketkransen zijn heel goed van bladerdeeg te maken volgens het recept voor snel bladerdeeg op Nederlands Dis. Kijk op https://www.nederlands-dis.nl/kruiden-en-zo/bladerdeeg-snelrecept/)
Maak amandelspijs altijd eerder en laat het zeker een paar dagen doortrekken. Dit komt de smaak zeker ten goede.
Amandelspijs is een mengsel van gemalen amandelen en suiker. Het wordt voor veel banketwerk gebruikt. Amandelen variëren enorm in kwaliteit afhankelijk van het herkomstgebied, uit het Middellandse zeegebied zijn in het algemeen goed. Ik gebruik meestal amandelen die in bij een Turkse winkel koop en die uit Turkije afkomstig zijn. Ze zijn vaak wat onregelmatig van vorm , maar hebben veel smaak.
Voor goede amandelspijs heeft men nodig:
- 1 deel witte niet gezouten zoete amandelen
- 1 deel fijne kristalsuiker
- 1 citroen per ½ kilo spijs
- wat water
- 1 eidooier per ½ kilo spijs
- 1 of 2 bittere amandelen
Maal de amandelen in een molen. Meng alles door elkaar tot een massa. Dek het af met plastic en zet zeker een half uur koel weg. Het mooiste is nu de massa nogmaals door een vleesmolen te draaien. Echt nodig is het niet, maar het maakt de spijs wel veel fijner van structuur. Spijs kan men op een koele plek lang goed houden.
- Pas kort voor het gebruik per ½ kilo spijs een eigeel of losgeklopt ei door de spijs mengen en dan gelijk verwerken.
Zorg wel voor helpers om samen de amandelen te blancheren en daarna van de bruine vliesjes te ontdoen. Ook het malen van de noten is een stevige klus, waar hulp bij zeer welkom is.
IN STILTE GENIETEN : NEDERLANDS DIS
