PATAT of FRITES zijn tegenwoordig een veel in Nederland gegeten snack of tussendoortje. Natuurlijk wordt het daarnaast als aardappelproduct bij de maaltijd gegeten of is onderdeel van een gemakkelijke maaltijd op de bank voor de tv.
Meestal maakt men dan gebruik van zogenaamde voorgebakken frites, die men als diepvriesproduct koopt. Zelf gemaakte frites smaken veel meer naar aardappel en zijn eigenlijk gemakkelijk te maken. En zijn zeker zonder toevoegingen, die men regelmatig aan voorgebakken frites om diverse redenen toevoegd. Daarbij kan men zelf kiezen uit de verschillende aardappelrassen die men tegenwoordig steeds beter kan krijgen.
Natuurlijk heeft men een pan nodig om in te frituren. Het gemakkelijkste gaat dat in een elektrische frituur met thermostaat. Koop er 1 waar het warmte element niet gelijk vlak op de bodem zit. Daarbij kunnen frituurresten naar de bodem zakken en verbranden dan niet. Zo blijft het vet of olie langer geschikt om te frituren. Verwijder om de paar keer alle losse frituurrestjes door ze met een theezeefje uit de frituur te vissen. Ruik de olie of vet of schuimt het dan moet je olie of vet vervangen. Lever het afgewerkte vet apart in, zodat het hergebruikt kan worden.
Voor frites gebruikte ik vroeger zelf een aparte frituur met ossenwit. Tegenwoordig vanwege vegetarische keuzes binnen ons gezin, gebruiken we plantaardig vet. Uit recente onderzoekingen over gebruik van dierlijk vet, is gebleken dat dit helemaal niet ongezond is (wat eerder stellig werd beweerd). Velen vinden nog steeds de smaak met dit vet bij frites lekkerder. Net zoals het bij een goede Belgische frietkot smaakt. Zoals de dame van de frituur in Zuid België ons altijd vertelde “ een dun laagje vet maakt deze frites lekkerder”. Natuurlijk kan je ook andere goede plantaardige frituurvet gebruiken, maar men moet daarbij wel oppassen voor soorten, die transvet kunnen geven of bevatten. Lees dus altijd de verpakking ervan. Ook kunnen we vraagtekens zetten bij het gebruik van palm- of kokosvet van elders, waarvoor tropische oerwouden steeds vaker verwoest worden.
Friet of patat kan thuis eenvoudig worden bereid:
eigenheimers
- aardappelen schillen ( niet altijd nodig)
- wassen en drogen
- aardappel snijden of met een fritessnijder of met de hand ( met een goed mes) – met de hand snijdt men de aardappels eerst in gelijke plakjes van iets meer dan 1 cm. En snij die plakjes vervolgens weer in reepjes van de zelfde dikte.
- De rauwe frietjes afspoelen en goed drogen ( theedoek gebruiken)
- Eerste maal frituren: frituur op maximaal 150 / 160 ⁰C. Bak ze in grote porties tot ze gaar en maximaal bleekgeel zijn ( dit is afhankelijk van de soort aardappel)
- Uit laten lekken ( bij gebruik keukenpapier: de voorgebakken frietjes niet op het papier laten afkoelen, want dan plakken ze aan het papier) en daarna volledig laten afkoelen.
- Liefst de 1 maal gebakken frites helemaal laten afkoelen.
- De tweede maal frituren in olie of vet van liefst 180 ⁰C. De frituur kan beter iets warmer zijn als je begint met frituren. Bak in niet te grote porties tot de frites mooi gekleurd en knapperig zijn.
- Kort in een vergiet laten uitlekken, (eventueel) bestrooien met zout.
Zelf frituur ik de randjes en scheve frieten apart van de lange precies 1 x 1 cm dikke exemplaren. Omdat ik frites vaak niet schil, smaken die randstukjes heel anders dan de “model-frites” en vragen ook een andere baktijd ( zowel bij het voorbakken als de hetere afbak). Welke nu lekkerder zijn, weet ik nog steeds niet.
- Er wordt tegenwoordig ook methodes gebruikt waarin de frieten in drie stappen worden gebakken. De laatste fase vaak dan kort op hogere temperatuur ( 185-190 graden).
- Er zijn ook methodes waarbij de frites de eerste keer worden voorgekookt en er zijn koks die zweren dat drie keer frituren nog lekkerdere patat oplevert.
ZELF GEMAAKTE PATAT : NEDERLANDS DIS
