Als je, net als ik, in deze tijd van het jaar je verjaardag viert, had je vroeger vaak een probleem. Op die dag mochten wij vroeger kiezen wat er gegeten zou gaan worden.
Als je na een paar keer pannenkoeken wat ouder was geworden en je aan echt eten te buiten wilde gaan, was de keuze zeker in mijn jeugd in deze tijd van het jaar erg beperkt. Zeker als je net als ik opgroeide in de periode van de jaren vijftig vlak na de tweede wereld oorlog toen de mogelijkheden al altijd weinig of vrijwel nihil waren.
Mijn tante kwam uiteindelijk met een idee voor een gerecht dat jaren daarna mijn favoriet is gebleven. En het paste in de vaak koude winterdagen in februari.
HETE BLIKSEM MET STOOFPEREN
- 1 kilo stoofperen
- 1/3 liter water
- 3 eetlepels suiker
- Pijpje kaneel
- Paar korrels zout
- 1 1/2 kilo licht kruimige aardappels
- Water, zout
- Room, boter, nootmuskaat
- 2 uien
- Honing, peper
- Wat vet of boter
- 300 gram plakjes gerookt rundvlees
Bij ons vroeger werden de stoofperen vaak met schil en al gaar gestoofd. Wel werd met een appelboor het klokhuis eruit gestoken. Wat een stevige klus was want stoofperen konden keihard zijn. Men begon daar eigenlijk al bij het ontbijt mee. De stoofperen werden opgezet met wat water, suiker, kaneel en een paar korrels zout. Als ze kookten kregen ze een plaatsje op een petroleumstel en stonden daar ruim 2 tot 3 uur en waarschijnlijk langer te stoven.
Eind van de middag stond er een pan met peren. Ze waren nu echt zacht, mooi diep rood en erg lekker. Volgens mij werd als we niet keken een scheutje bessenlikeur of port bij de sudderende peren gegooid. Waarschijnlijk had dat een positieve invloed op de kleur en de smaak, maar een scheutje grenadine-siroop of bessensap heeft dat ook.
Voor het avond eten ( we aten altijd in de avond warm) werden de aardappels geschild en in stukjes in een bodem water met zout opgezet. Als ze na ongeveer 20 minuten koken gaar waren, werd het water afgegoten, maar wel opgevangen. Met royaal room en een stevige klont echte boter werden de aardappels tot puree verwerkt. Op het laatst werd ze met peper en nootmuskaat en eventueel nog wat zout op smaak gemaakt.
In wat boter of vet werden de ui in schijfjes bruin gebakken en op het laatst met peper, zout en honing op smaak gemaakt en licht gekarameliseerd.
Een ovenschotel werd met boter royaal bestreken. Om alle stukjes peer (of plakjes appel, als men geen peer had) werd een plakje gerookt rundvlees gewikkeld en langs de rand van de schotel gezet. De aardappelpuree werd in het midden gedaan. Ruim met paneermeel overstrooid. En er werden volop kleine klontjes boter opgelegd. Ruim 25 minuten in een het oven, totdat de schotel mooi bruin gegratineerd is.
Ook alleen met appel kan men heerlijke hete bliksem maken, vaak met plakjes spek en uitgebakken spek erdoor.
Van het kooknat van de peren werd met wat maïzena een saus gekookt en samen met een pot mosterd gaf dat zeker extra smaak. Maar pas op: door de appel en/of peer blijft hete bliksem heel lang erg heet ( het heet niet voor niets zo).
Soms werd er apart gestoofd pekelvlees bij gegeten. Maar dat hoefde voor mij eigenlijk niet zo.
- Als er niet voldoende stoofperen waren, werden een paar zure appels geschild en in partjes gesneden. Met veel kaneel werden die in wat boter en verder wat suiker bruin gebakken. Samen met de in een zeef uitgelekte stoofperen in het gerecht verwerkt.
- Het kooknat van de aardappels, vaak met wat kooknat van de peren werd extra door de puree gedaan om deze mooi smeuïg te maken.
LEKKERE GERECHTEN VAN VROEGER : NEDERLANDS DIS
