HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Fryske Oranjekoeke  of te wel Oranjekoek heeft een lange historie. Nu bestaan Friezen veel langer dan Oranjekoek, maar tegenwoordig staat voor mensen Oranjekoek synoniem voor Friesland. Nu lukt het de meeste Friese bakkers het erg goed om hun recept van Oranjekoek al wat generaties geheim te houden. Maar het mag duidelijk zijn dat oranjekoek zo heet naar de snippers van de oranjeappels. Maar omdat men in de lage landen pas ergens midden van de 17de eeuw kennismaakte met sinaasappels, staat het vast dat oranjekoek pas van na die tijd stamt. Het is intussen symbool geworden van de Friese cultuur. En net zoals er erg verschillende Friezen bestaan, bestaan er ook zeer vele verschillende vormen van “echte traditionele Friese oranjekoek”.

Er wordt bij de koffie vaak geklets over welke bakker de beste oranjekoek bakt en daarbij ook of traditionele crème of tegenwoordig vaak met slagroom lekkerder is. In Friesland rijden we zelf naar een ander stadje om daar naast de molen bij onze favoriete bakker oranjekoek te kopen, maar weet wel dat we suikerbrood en dumkes bij een andere bakker halen. En natuurlijk nemen we een oranjekoek mee naar huis. De koek is momenteel nog verkrijgbaar bij bijna honderd bakkerijen en ziet er overal anders uit. Het aantal bakkers neemt echter af, dus ook hier lopen we het risico dat recepten die al meerdere generaties zijn doorgegeven verloren gaan.

Oranjekoek bestaat traditioneel uit een plaatvormige koek, met daarop roze of soms zelfs meer oranje suikerglazuur en een versiering in gespoten crème. Op deze crèmeversiering zijn ten slotte de gekaramelliseerde vruchten en sinaasappelsnippers aangebracht. Tegenwoordig zien we ook versies met slagroom en vruchten, maar wel blijft een vulling van amandelspijs of soms banketbakkersspijs gangbaar.

De koek werd vroeger bij Friese bruiloften gegeten, maar tegenwoordig wordt de koek gewoon elke dag gegeten.

Maar Nederlands Dis heeft ook een Fries recept voor oranjekoek. Dat is niet zo onlogisch als je een Friese schoonmoeder hebt.

ORANJEKOEK

Nodig voor het deeg

• 100 gram gekonfijte sinaasappelsnippers
• 1  ei
• 200 gram lichte basterdsuiker
• 30 gram boter ( koud in kleine stukjes gesneden)
• 350 gram zelfrijzend bakmeel of bloem met 2 theelepels bakpoeder
• 2  theelepels anijszaad
• 1 of 2 eetlepels water

Voor eventuele amandelspijs

• 150 gram amandelen
• 150 gram fijne rietsuiker
• 1  eiwit
• Citroensap (van een halve citroen)

Roze glazuur

• 100 gram poedersuiker
• 2 eetlepels rode bessensap

Crème

• 4 eierdooiers
• 100 gram kristalsuiker
• 80 milliliter water
• 200 gram zachte boter/margarine
• 2½ eetlepel likeur

Of

Slagroom

• 200 ml slagroom ( pakje of flesje)
• 50 gram suiker
• Theelepel vanillesuiker of vanillepoeder
• Snufje zout
• Eventueel slagroombinder

Garnering

gekonfijte sinaasappelschillen

chocoladesnippers

 

Bereiding- 

Verwarm de oven voor op 160 °C.

Maal de amandelen en suiker fijn en mix het eiwit en citroensap erdoor.

Snijd de sinaasappelsnippers in kleine stukjes.
Meng het ei met de suiker, boter, zelfrijzend bakmeel, sinaasappelsnippers, anijszaad en weinig water. Zet het afgedekt een uur in de koelkast.  Bestrooi je werkblad en het deeg met bloem, rol het uit in 2 plakken ( net zo groot als het bakblik) . Leg bakpapier op de bodem van een vierkante bakvorm en vet met boter in. Leg een plak deeg op de bodem, verdeel de amandelspijs erover en leg de volgende plak deeg erop.
Bak het deeg in de oven in ongeveer  30 minuten , zodat het gekleurd en gaar is ( het deeg moet  niet echt donker bruin te worden)..
Haal de taart uit de vorm en laat hem afkoelen op een taartrooster.

Glazuur

Als de taart staat af te koelen, meng je zeer goed roerend de poedersuiker met het bessensap. Even laten staan tot het begint op te stijven. Smeer de roze glazuurlaag op de koek met een spatel. Werk de randen netjes af.

 

Men kan de taart nu garneren met de crème of geslagen slagroom.

Bereiding Crème

Verwarm in pan de suiker en het water en verwarm tot 106ºC (gebruik suikerthermometer).

Na 10 minuten doe je in een au-bain-marie-pan de dooiers en mix ongeveer 7 minuten.

Giet dan in een dun straaltje de suikerstroop bij de dooiers en blijf au bain marie mixen.

Haal de pan van het vuur en voeg je de likeur toe en daarna de zachte boter toe.

Zet het mengsel in koud ijs water en mixt nog even door. Zet daarna de crème even in de koelkast.

Spuit met een spuitzak de crème of room sierlijk op de roze glazuurlaag van de koek.

Afwerken met sinaasappelschillen en chocolade snippers.

 

Oranjekoek is in Friesland voor bij de koffie.

 

Andere bakspecialiteiten uit Friesland:

https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/dumkes-streekproduct-friesland/

https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/sukerbolle-friesland/

 

LEKKERE STREEKPRODUCTEN : NEDERLANDS DIS