HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Want traditie maakt eten nog leuker

BERK BOOM-SAP AFTAPPEN UIT DE NATUUR OF JE TUIN      

berkenbomen

BERKEN-SAP

Er is een al zeer oude traditie om van bomen sap af te tappen. En van oudsher moet men dat altijd doen op een dusdanige manier, dat de boom er geen schade van ondervindt. Van het sap werd bier, wijn en azijn gemaakt. Bij ons kan je lindebomen op dezelfde manier aftappen en dit sap is net als berkensap erg lekker. Berken-en lindesap bestaat uit 95 % uit water, de rest zijn mineralen en suiker. Er wordt zelfs in bepaalde landen berkensiroop van het sap gekookt, maar er zijn vele liters sap nodig om wat siroop over te houden.

suiker-esdoorn

suiker-esdoorn

LINDE

LINDE

Jonge Lariks

Jonge Lariks

Jonge Walnootboom

Jonge Walnootboom

Naast van berken en lindes kan boom-sap van esdoorn inclusief de suiker-esdoorn ( CANADA = maple syrup), lariks en walnootsoorten worden afgetapt.

esdoorn aftappen

esdoorn aftappen

BERKENSAP

Er zijn in principe twee goede methodes voor het aftappen van berkensap.

Doe dat in ieder geval rond begin maart, als de temperatuur boven de 8 °C komt en de bomen een groene waas van de eerste uitlopers beginnen te krijgen.

Gebruik alleen grote, stevige , gezonde berkenbomen. Dat je eerst toestemming vraagt ,als je bomen van anderen wilt aftappen, lijkt me vrij logisch. EN TAP ALTIJD BESCHEIDEN AF. Je wilt de boom toch niet ziek of dood maken.

DE BOOM AFTAPPEN door een gat te boren in de bast.

De bekendste methode is die waar je een gat boort in de stam van een stevige berkenboom en daar met behulp van een goede kurk en een slang het sap uit opvangt. Doe dit alleen als je al met de tak-aftap-methode la ervaring hebt opgedaan met het aftappen van boomsap en de verwerking ervan. En als je echt hiervoor stevige bomen ter beschikking hebt en zeker als je het voor het eerst gaat doen een paar dagen alle tijd van de wereld ervoor vrij hebt. 

Boor het gat net zo breed als de maat van de plastic slang die je wilt gaan gebruiken. Bij een relatief grote boom boort men gemiddeld 5 tot 10 cm diep in de stam. Doe dit ongeveer 45 centimeter vanaf de grond. Het sap komt dus rechtstreeks uit de stam. Dit heeft voornamelijk als nadeel dat je kans maakt de boom te doden door te veel sap af te tappen. 10 tot 15 liter kan een serieuze berkenboom normaal wel missen, maar men moet dus eigenlijk nooit meer dan 5 liter per jaar per boom aftappen. aftappen berk

Na het aftappen moet je wel het gat goed afsluiten met een kurk of  goed passende houten tap. Anders bloedt de boom zeker dood. Tap alleen helder sap af.

Is het sap erg troebel of heeft het echt een kleur nooit aftappen. Naar alle waarschijnlijkheid is de berk ziek.

 

De veiligere methode:    de takken van de BERK aftappen.

boomsap van takken aftappen

De andere methode is eigenlijk ook een stuk eenvoudiger. Hiervoor hoef je niet in de boom te boren. Het enige wat je moet doen is bij elke boom één tak schuin afsnijden met een snoeischaar. Kies daarvoor een afhangende tak, maar het hoeft geen dikke tak te zijn. Al snel merkt men of uit die wond sap komt gedruppeld. Hang aan die tak een fles (maak ze vast met wat touw) en zorg er voor dat de tak met de fles wat naar beneden gebogen hangt. Dat gaat meestal van zelf. Met een beetje geluk kan je zo in een dag of in twee dagen een volle fles berkensap oogsten. Ook nu stop je bij een stevige boom bij minder dan 5 liter. Bij jongere bomen zeker nooit meer dan 2 liter. Je moet altijd al stoppen als het sap wit van kleur wordt. Omdat je maar één, vrij kleine, wond maakt in de boom, hoef je niet bang te zijn dat de boom het niet overleeft, als je maar niet te veel aftapt. Deze werkwijze is wel langzaam maar wel veiliger voor de boom en dus zeker als je de eerste keer berkensap aftapt aan te raden. Eigenlijk zou ik deze methode altijd al aanraden.

 

BERKENWIJN

Kook het sap kort nadat men het heeft afgetapt. Want berkensap is niet echt lang houdbaar. Je kunt ook van puur berkensap wijn maken, maar dan moet je of door inkoken , of door toevoeging van rozijnen of een of andere vorm van suiker er toch extra suiker aan toevoegen om wijn van minstens 10,5 % alkohol te krijgen.

  • 5 liter sap
  • 1,2 kilo rietsuiker
  • 200 gram rozijnen
  • het sap en geraspte schil van twee citroenen ( wel onbehandelde citroen gebruiken)
  • wijngist
  • gistvoedingszout

Voeg aan het kokende sap de suiker toe en roer alles totdat het volledig is opgenomen.

Was de rozijnen, hak ze grof en doe ze in een gistingsbak of emmer.

Giet het kokende sap over de rozijnen en laat het vervolgens tot kamertemperatuur afkoelen.

Voeg dan het citroensap en de gist erbij.  Laat het mengsel zeker 3 tot 4 dagen op kamertemperatuur gisten. Dek de emmer wel af met een doek. Roer twee keer per dag door het gistende mengsel. Zeef nu de inhoud en vul er een gistingsfles mee. Sluit deze fermentatiefles af met een waterslot. berkenwijnLaat alles op kamertemperatuur door gisten tot er helemaal geen fermentatie meer plaatsvindt. Giet de inhoud nu over in een schone  fles en zorg daarbij dat zoveel mogelijk bezinksel in de oude fles achterblijft. Laat de inhoud afgedekt een dag of wat op een ko deplek staan. Je zult zien dat veel troebele delen op de bodem van de fles terecht komen. Bottel nu de inhoud in wijnflessen en leg ze in ene koele kelder om verder te rijpen. Na minimaal 1 ½ maand is de wijn drinkbaar, maar pas na een half jaar is de wijn echt lekker. Berkenwijn kan erg droog worden.heldere vlierbloesemwijn ruim 1 jaar oud

 

MAAT HOUDEN IS ESSENTIEEL IN DE LIEFDE VOOR DE NATUUR :          NEDERLANDS DIS

berk aftappen 2

10 Responses to “BERK BOOM-SAP AFTAPPEN UIT DE NATUUR OF JE TUIN      ”

  1. Henny schreef:

    Hoe zet je de sapstroom stop wanneer je de dunne tak methode hebt gebruikt en je wilt na een paar liter stoppen?

    1. admin schreef:

      Beste Henny,

      ik buig de tak even wat hoger helemaal om zodat ze dubbel zit en bindt dat dan met jutetouw zeer setvig vast. Het afknellenzorgt ervoor dat er eigenlijk niets meer uit de tak aan sap komt. Doordat de tak nu zonder het gewicht van de fles is, schiet hij vaak ook daarbij naar boven. Als je van dezelfde tak later nog meer wilt aftappen ( waarom zou je een ander tak ook afsnijden) laat ik een stuk van het jutetouw naar beneden hangen. Succes.
      groene groet,
      paul hoftijzer

  2. Tiemen Slingerland schreef:

    Zijn die roestvrijstalen tapjes ook ergens in Nederland te koop, of kunnen ze alleen maar in Canada/VS besteld worden?

    1. paul hoftijzer schreef:

      Nee die zijn hier ook te koop, maar beter ook goedkoop per internet uit Canada goedkoop te bestellen.

      groet
      paul hoftijzer

  3. Heidi schreef:

    Waar kan ik die roestvrijstalen tapjes kopen?

    1. paul hoftijzer schreef:

      beste heidi,

      ik zal navragen of het nog hier geleverd wordt……. antwoord volgt dus

      groet, paul

      1. paul hoftijzer schreef:

        beste mensen,

        op dit moment ken ik in Nederland geen winkel ook niet op internet die deze tapjes levert. Wel kan men van canadeese internetwinkels deze tapjes bestellen.

  4. Maxien schreef:

    Beste Paul,

    Heeft u toevallig al een verkooppunt voor zo’n tapje gevonden? Ik kan het zelf niet zo snel vinden.

    Mvg
    Maxien

  5. Jesse schreef:

    Kun je dit ook doen met vers gekapte berk?

    1. paul hoftijzer schreef:

      beste Jesse,

      Nee waarschijnlijk niet of veel moeizamer, want dan is er bijna geen sapstroom meer. Maar je zou het kunnen proberen, zeker bij een net gekapte boom kan het boomsap er wel uitlopen. Succes.
      Graag hoor ik of het wat opleverde!
      groet,paul

Leave a Reply to paul hoftijzer Cancel reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>