Het is een heel oude traditie,zeker ook in het noorden van Europa, maar ook hier om van bomen in het voorjaar sap af te tappen. Als de bomen beginnen uit te lopen is de sapstroom in een boom enorm. We hebben dat tegenwoordig meestal niet echt nodig als eerste levensbehoefte.
BERK en ZO
Het risico om de boom aan te tasten, zodat deze ziek wordt en zelfs dood kan gaan, is best aanwezig. Dus tap alleen met grote terughoudendheid sap van bomen af. En doe het alleen bij gezonde , stevige wat oudere bomen. Wil het niet op je eigen terrein doen, vraag dan wel van te voren toestemming aan de eigenaar van de boom. Want vele terreinbeheerders zijn er niet van gecharmeerd dat je “wild-plukt” op hun terrein, laat staan dat je hun bomen gaat aftappen.
Beperk je natuurlijk tot bomen waarvan het sap voor je te gebruiken of te verwerken is als berk, linde, walnoot, lariks en esdoorn. Veel Canadese suikeresdoorn vindt men hier niet, maar het sap daarvan bevat vrijwel de meeste suiker.
Gebruik alleen gezonde bomen, zonder verwondingen, die ook nog op een schone plek staan. Dus niet langs wegen of het spoor. Ook langs veel landbouwvelden zou ik zelf nooit “wildplukken”, laat staan sap aftappen.
Tap alleen zoveel als je het kunt verwerken. Sap van bomen bederft erg snel. De enige werkzame manier om sap voor een latere verwerking goed te houden is eigenlijk diepvriezen. Dan moet je wel voldoende diepvriesruimte hebben, want om wijn of siroop te maken heb je toch op z’n minst een liter of vijf boomsap nodig. Een hoeveelheid waarvoor je meerdere goede bomen nodig hebt.
Houdt er rekening mee, dat vooral de overgang van koud winter weer naar zacht voorjaarsweer de sapstroom opwekt. De laatste jaren met zeer zachte winters in ons land kennen bomen veel minder een enorme overgang van een beperkte sapstroom naar de heftige voorjaars-groei/uitloop. De sapstroom zal daardoor vaak beperkt zijn.
RECEPTEN: VOOR DE VERSCHILLENDE SOORTEN BOOMSAP KAN MEN DEZELFDE RECEPTEN AANHOUDEN. Alleen de smaak en het suikergehalte in het boomsap varieert.
BOOMSAP inkoken tot SIROOP
Voor een liter maple- ( suikeresdoorn-) siroop heb je 40 liter boomsap nodig.
Kook je dus vier liter berkensap in dan houdt je dus op z’n hoogst 80 cc bruikbare siroop over.
Kook het sap zo snel mogelijk na het aftappen in. Doe het in een grote liefst roestvrijstalen pan en laat het zeer langzaam inkoken. Gebruik een zeer schone houten lepel om te roeren. En roeren moet je steeds blijven herhalen tot de siroop helemaal is ingekookt. Houd er rekening mee dat het inkoken wel ruikt. Ik vind de lucht niet onaangenaam, maar sommige mensen wel. Het duurt zo zeker een dag tot het echt siroop is geworden. Het is slim om op het laatst het ingekookte sap in een veel kleinere pan over te schenken. Zo kan je het inkoken beter controleren. Daarbij gaat het op het laatst erg snel en je moet een mooie licht tot goud-gele siroop krijgen. Dus niet te ver inkoken!! Als de siroop van een metalen lepel er soepel afloopt tijdens het inkoken, moet je het nog verder inkoken.
Zorg dat je een met soda goed gereinigd en daarna grondig met koud water gespoeld flesje hebt klaarstaan. Als je de siroop erg warm in het flesje doet en daarna goed afsluit is het dicht zeer lang houdbaar.
Heb je de siroop eenmaal in gebruik, bewaar het dan het liefst in de koelkast en ga er erg netjes mee om.
Voor dat kleine flesje siroop hebben de berken uiteindelijk behoorlijk moeten bloeden.
Het Recept voor Berkenwijn staat al op Nederlands Dis, net zoals adviezen hoe men boomsap kan aftappen: https://www.nederlands-dis.nl/dranken/berk-boom-sap-aftappen-uit-de-natuur-of-je-tuin/
GENIETEN VAN DE NATUUR VRAAGT LIEFDE EN KENNIS : NEDERLANDS DIS
