Palmpaashaantjes of andere broodjes in de vorm van een vogel zoals een zwaan worden nog steeds hier en daar in een optocht rond Palmpasen ( de laatste zondag voor Pasen) op een palmpaasstok rondgedragen.
De Palmpaasstok, een versierd kruishout of tak met bovenop een broodje met een krentenoog en verder vaak buxustakjes, slingers van rozijnen, noten en andere vruchten is het leukste aan palmpasen voor de meeste kinderen. Maar misschien is het opeten eigenlijk nog leuker dan het rondlopen met de stokken. Zowel op Palmzaterdag als op Palmzondag waren er vroeger vaak optochten te zien van kinderen die met hun Palmpaastak rondtrokken onder aanvoering van de juf of meester onder het zingen van liedjes als:
Palm…Palmpasen
Hei Koer-ei
Over eenen zondag
Hebben wij een ei
Eén ei is geen ei,
Twee eieren is een half ei
Drie eieren is een Paas-ei
Het brood op de stok werd en wordt van een zoet gistdeeg gemaakt.
ZOET BROODDEEG
RECEPT:
- 500 gram bloem
- 25 verse of 10 gram droge gist
- 1 schepje suiker
- een snufje zout
- 1/3 liter melk
- 50 gram boter in kleine blokjes
- 3 eetlepels witte basterdsuiker
- 1 ei (losgeklopt)
Bereiding:
Maak een giststarter van 1 glas lauwe melk, de gist en het schepje suiker. Doe dit alles als het bruist bij de gezeefde bloem met de rest van de ingrediënten, behalve het ei. Goed mengen en tot een soepel deeg kneden. Op een lauwwarme plek afgedekt met een theedoek zolang wegzetten dat het volume is verdubbeld ( minstens een uur).
PALMPAASHAANTJES
Maak van het deeg ( gebruik wat bloem tegen het plakken) 8 rollen van 18 centimeter lang.
Vorm er een U van. Knip het brood met een schaar in de staart en de kop (kam) in zodat het op een haan lijkt en druk als laatste een krent waar U het oog gedacht heeft in het deeg.
Bestrijk de haantjes met het losgeklopte ei. In een voorverwarmde oven van 220 ⁰C in minder dan 25 minuten afbakken. Op een rooster laten afkoelen.
ANDERE DIEREN:
HAASJE
Neem stuk brood van ongeveer 200 gram en vorm hier of een dwars zittende of een haasje rechtop van.
ZWAAN met jongen
Weeg voor de zwaan een stuk deeg van ongeveer 200 gram af. Maak er een rol van 50 cm. van en leg die in S vorm op bakpapier. Met de schaar de staart inknippen en bovenop een kop met snavel vormen. Weer een krent of rozijn als oog. Voor de kleine zwaantjes telkens een stuk van 35 gram afwegen. Verder dezelfde werkwijze als bij de grote zwaan. Op de rug van de zwaan wegdrukken ( een beetje lauw water gebruiken). Met ei bestrijken en op220 °C in maximaal 25 tot 30 cm. afbakken.
PALMPAASKRANS
Weeg 3 stukken van 150 gram af. Maak er lange rollen deeg van. Leg eerst twee stukken kruislings over elkaar en dan de derde er weer dwars over. Vlecht aan beide zijden de deegslierten. Leg ze rond en druk ze dan met wat water aan de einden aan elkaar. Bestrijk de krans met ei en bak in een half uur op 220°C mooi bruin. Voor de stevigheid kan je aan de binnenkant van de broodkrans nog een dunne reep deeg vastdrukken.
Als je meer wilt weten over de traditie van Palmpasen en Pasen: Vincent Dame schreef al vrij lang geleden hier een boekje over, met mooie foto’s van palmpaasstokken.
De stok kan op verschillende manieren gemaakt worden. Het eenvoudigste is een soort bezemsteel van 1.50 te nemen. Twee latjes van 40 cm. hier kruislings dwars op vast te schroeven en dan dit alles versterken door het met wat ijzerdraad vast te maken. De bovenkant kan met wat aanpunten, zodat de zwaan of haan of haas bovenop goed blijft zitten. Van boven en rondom kan met slingers met rozijntjes of marsmallows hangen. Ook schuimpjes zijn goed te rijgen. Traditioneel werd de palmpaas-tak met buxustakjes versierd, maar ook papieren bloemen worden hiervoor gebruikt.
PAASTRADITIES IN DE LAGE LANDEN : NEDERLANDS DIS