Uitgebakken niervet was een belangrijk product in de keuken van onze grootouders. Meestal werd thuis vet uit gesmolten. Rundvet was duurder dan varkens vet. Alle vet werd uitgesmolten en vaak in een Keulse pot met een bord afgedekt op een koele donkere plek bewaard. Half om half met boter vermengd werd het gebruikt om het braden van vlees. De kaantjes die na het uitbakken van het vet overbleven werden warm of koud, met wat zout bestrooid op roggebrood of bruinbrood gegeten. Men roerde ze ook door stamppot heen.
Naast runderniervet werd het vet van de onderbuik van een varken uitgesmolten. Dit werd reuzel maar ook wel smout genoemd. Naast in plaats van boter werd het voor medische doeleinden gebruikt, maar ook werden er houten delen bijvoorbeeld bij molens en assen van karren mee gesmeerd.
Ander vet van runderen en schapen werd talg genoemd. Dit heeft een veel hoger smeltpunt dan niervet. Daarom werd het ook gebruikt voor kaarsen en om zeep te maken. Gezuiverde talg heet ook ossenwit en werd & wordt gebruikt om te frituren.
Het Uitsmelten van runderniervet.
Nodig:
1 kilo runderniervet
1 glas melk
Was het vet in lauwwarm water, dep het droog met keukenpapier. Snijd het vlees in kleine stukjes.
Doe het vet met de melk in een gietijzeren pan en zet het afgedekt op een klein vuur.
Haal de deksel van de pan, als het vet gesmolten is. Smelt het vet zo uit dat de kleur niet veranderd. Zo krijgt men ook geen (aan-) brandsmaak. Vet smelten was dus een geduldig werkje. Roer het vet van tijd tot tijd om. Als de vaste stukjes ( de kaantjes)die niet kunnen smelten goudgeel van kleur zijn, haalt met de pan van het vuur. Zeef het vet boven de Keulse pot. Druk de kaantjes goed uit.
Laat het vet in de pot stollen en zet het daarna afgedekt weg.
(Het uitbakken van vet van de onderbuik van een varken gaat vergelijkbaar)
Oude traditie in onze keuken – Nederlands Dis
