De ui hoort net als prei, knoflook,sjalot, daslook en bieslook bij het geslacht Allium, ofwel de uien of lookfamilie.
Ui wordt in eindeloos veel gerechten gebruikt. En past in de keuken uit vele landen, natuurlijk ook traditioneel gebruikt in vele Nederlandse gerechten. Ui wordt gebruikt als smaakgevend ingrediënt, maar doet het zelfstandig ook uitstekend in bijvoorbeeld uienstamppot of hachee. Gebakken uitjes geven menige maaltijd meer pit.
Maar ook het groen en wit van jonge pijpui kan in veel gerechten benut worden.
Eigenlijk kan je zeggen dat de hele lookfamilie onmisbaar is in de traditionele en hedendaagse Nederlandse keuken.
Uien zijn op een donkere niet te droge plek ( bijvoorbeeld in een kelder of kelderkast) zeker 2 a 3 maanden te bewaren.
Soorten ui:
Gele uien
is wat wij gewoonlijk uien noemen
Sjalot bestaat in verschillen vormen: rond langwerpig, altijd kleiner dan gewone ui en groeit in een soort trossen
de smaak is fijner dan die van gewone ui en wordt beter verteerd,
Witte uien, zowel vel als de ui zelf is helemaal wit
scherper,maar gelijk zoeter dan gewone ui
zijn iets zoeter en wat zachter van smaak
hebben een zachtere en zoetere smaak dan gewone ui, zeer geschikt om rauw te gebruiken.
Stengel-, lente of bosuitjes worden per bosje verkocht en meestal in ringetjes gesneden vers gebruikt.
Hebben een zachte ui smaak.
Zilveruitjes heel kleine uitjes met dun wit vel, worden meestal ingemaakt – in een zoetzuur azijnmengsel met kruiden – en als tafelzuur gebruikt.
Egyptische uitjes – kleine uitjes met roze-rood vel die boven op lange holle stelen groeien die wel een meter hoog kunnen worden.
De uitjes zijn pittig van smaak en erg geschikt om zeer fijn gesnipperd rauw te gebruiken.
Hoe uien te gebruiken:
– zacht smoren voor de vulling van een hartige taart
– fijn snipperen en verwerken in salades
– gebruiken in soepen
– in sauzen
– in stoofschotels
– in roerbakgerechten (met andere groenten)
– bij zowel vis als vlees
– door een omelet
– op pizza
– gebakken bij vlees
SIMPEL TRADITIONEEL GERECHT MET UI
Gebakken uien met aardappels
- 1 kilo aardappels
- 2 gele ui en 1 rode ( in ringen)
- Peper en zout
- Appelstroop
- 90 gram boter of reuzel
- Wat raapolie
- Peterselie, fijngehakt
Schil de aardappels en kook ze met een bodempje water en wat zout in ongeveer 20 minuten gaar. Afgieten en laten afkoelen.
Snij de afgekoelde aardappels in schijfjes. Bak de aardappels in 60 gram reuzel of boter met een scheut olie mooi bruin. Bak op een niet te hoog vuur en keer de aardappels regelmatig.
Bak intussen in de rest van het vet de uienringen mooi bruin. Strooi er dan royaal peper en zout over en doe er een eetlepel appelstroop bij. De uien rustig laten karameliseren.
Bestrooi de aardappels met zout en meng voorzichtig door de uien.
Daarover strooide men altijd gehakte peterselie.
- Wil je van dit simpele gerecht iets bijzonders maken, laat je de peterselie weg.
- Men plukt dan echter een blad of 12 vaneen salieplant. Men bestuift de bladeren losjes met bloem. Voordat mende uien bakt, bakt men de salieblaadjes krokant in de boter, waarmee men dan vervolgens ook de uien in bakt. Laat de blaadjes op keukenpapier uitlekken en verdeel deze over de aardappels gemengd met gebakken ui.
- Vaak werd hier traditioneel nog gebakken spekstukjes door gemengd.