Raapstelen werden traditioneel in Nederland veel gegeten. Even leken ze te zijn vergeten, maar tegenwoordig worden ze weer ruim aangeboden. Raapstelen werden vroeger vaker dan tegenwoordig vroeg in het voorjaar gegeten. Nu worden ze een langere periode geteeld. Het jonge blad kan zowel rauw als gekookt gebruikt worden. Vroeger was raapstelenstamppot de meest populair versie, maar ook raapstelen in kaassaus werden vaak gegeten. Raapstelen worden ook regelmatig samen met andijvie ongekookt in stamppot verwerkt.
Raapstelen zijn jonge plantjes van diverse koolsoorten. Alle soorten worden als “jong groen”gegeten. Jonge plantjes van meiraap of Chinese kool worden naast raapstelen, ook rubbekes, snijkool of kelen genoemd. Is het jong blad van koolraap kan het ook snijmoes heten. Tegenwoordig wordt vooral als raapstelen het blad van Namenia aangeboden, soms wordt dit ook bladmoes genoemd. Namenia wordt gewoonlijk groter ( 15 tot 20 centimeter) dan de traditionele raapstelen gesneden.
De opbrengst van Namenia is hoger dan van de traditionele raapsteelsoorten en kan een ruimere periode geteeld worden ( opbrengst tot 3 à 4 kilo per m2 uit 1,5 tot 2 gram zaad).
Raapstelen moet je zo vers mogelijk eten.
Een recept van de vroeger beroemde MIA SNELDER uit 1973
Stamppot rauwe raapstelen met kaas
Ingrediënten:
- 2 ½ kilo aardappelen
- 1/5 liter water
- Snuf zout
- ½ kilo raapstelen
- 1/5 liter melk
- 40 gram boter
- Nootmuskaat
- 200 gram jonge belegen of belegen kaas ( in kleine blokjes gesneden)
Schil de aardappels, kook ze in stukken in het water met zout in een half uur gaar.
Verwijder de harde delen en eventueel de worteltjes van de raapstelen. Was ze goed. In een vergiet laten uitlekken. Snij de raapstel heel fijn. Giet de gare aardappels af, maar bewaar het kooknat. Pureer de aardappels of stamp ze fijn met een stamppotstamper.
Voeg de melk en zoveel kooknat toe zodat er een beetje droge aardappelpuree ontstaat. Voeg boter en nootmuskaat erbij en daarna de raapstelen en de blokjes kaas. Laat het geheel even doorwarmen. Of zet de stamppot bijvoorbeeld 5 minuten in een warme oven. Lekker warm eten.
Vroeger bij ons thuis werden vaak raapstelen gegeten. We hadden ze uiteindelijk zelf in de moestuin staan. Bij ons werden de geschilde aardappels in kleine blokjes geneden en gaar gekookt. Niet tot puree gestamd, maar dan gemengd met de gewassen en zeer fijn gesneden raapstelen. En ook blokjes kaas ( maar naast 2/3 belegen kaas ook 1/3 oude brokkelkaas in heel kleine stukjes). Als laatste werden er geroosterde nootjes toegevoegd, soms walnoten, maar vaak ook zonnepitten. Dan nog een klontje boter en royaal de pepermolen erover. Het was een van mijn lievelingsgerechten.
RAAPSTELEN EENPANSGERECHT ( mijn vegetarische versie)
- 1 kilo vaste aardappels
- ½ kilo raapstelen
- ½ ui
- 3 teentjes knoflook
- 60 gram roomboter
- 100 gram gemalen cashewnoten
- Mespunt sambal
- 2 theelepels komijn ( fijn gewreven )
- Peper uit de molen, eventueel wat zout
- 50 gram fijn gemalen zeer oude kaas
- 150 gram licht belegen boeren kaas in kleine blokjes gesneden ( 3 bij 3 mm)
- 200 cc groente bouillon
- 1 theelepel gemengde gedroogde bloemblaadjes : roos, lavendel, korenbloem,
Schil de aardappel, snij ze in kleine blikjes van 5 bij 5 mm. Zet ze op met de groente bouillon en de fijngewreven komijn. Kook ze gaar. Giet ze dan af, maar bewaar het kooknat.
Maak de ui en knoflook schoon, snij ze fijn en smoor ze zachtjes in de boter met royaal gemalen peper. Voeg er wat sambal bij en bak de ui glazig. Voeg dan de fijngemalen nootjes erbij. Even al roerend doorwarmen, zodat de nootjes licht geroosterd zijn.
Was de raapstelen, sla ze droog en snij de raapstelen fijn.
Meng ze met de gemalen oude kaas en de blokjes licht belegen kaas door de aardappelblokjes. Meng ook het notenmengsel erdoor en de gedroogde bloemblaadjes. Is het te droog voeg dan nog wat kookvocht erbij.
Even laten staan en dan zo opscheppen.
Een heerlijk smaakvol voorjaarsgerecht.
Een ander gerecht met raapstelen: bosui-stamppot – https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/bosui-stamppot-met-bosui-en-raapstelen/
Recept groente-bouillon op: https://www.nederlands-dis.nl/soep/basisgroente-bouiilon/