MENU ZOMER “EEN BOERENMAALTIJD uit het NCB kookboek” 1946

In het titelblad van het kookboek van de derde druk van het NCB kookboek uit 1946 staat het logo van het NCB van toen afgebeeld.

De tekst in het logo ‘Cruce et aratro’ (met kruis en ploeg) geeft de nauwe band aan van de organisatie met de Katholieke kerk. Vooral in de vijftiger jaren na de Tweede wereldoorlog waren die banden erg knellend. Het was altijd bijna of mijnheer Pastoor over de schouder van de kokende boerin mee keek. Zo is dit kookboek uitgegeven aan de “…Behoefte aan een degelijk, eenvoudig en goedkoop kookboek, aangepast aan de omstandigheden van dit gebied. En die behoefte is groter in verband met het huishoudonderwijs op cursussen en scholen en met de cursussen voor oudere en jongere boerinnen. Uit dat onderwijs vooral is geboren de wens om te krijgen een eigen kookboek van de N.C.B…..”

landbouwschoolk van NCB: geslaagden melkdiploma

landbouwschool van NCB: geslaagden melkdiploma ( bron Archief Well)

In het kookboek staan een groot aantal mogelijke menu’s, maar ook vastenmenu’s voor vrijdag en de toen nog vaker voorkomende vastendagen, naast een 9-tal feestmenu’s.

Daaruit nu een

ZOMERMENU voor de agrarische sector van de Nederlandse Christelijke Boerenbond uit 1946

VOORGERECHT: MACARONISOEP

HOOFDGERECHT: GEKOOKTE HAM, TUINBONEN met melksausje, AARDAPPELEN

NAGERECHT: RIJSTKOEKJES

eerste macaroni hoorntjes van honig

MACARONISOEP

2 ½ liter water
¾ ons macaroni
2 lepels zout
2 lepels boter
8 lepels bloem
1 ei
Maggi
Stukje foelie

Breng het water, zout, foeli en de in stukjes gebroken en gewassen macaroni aan de kook. Laat de soep ongeveer 3 kwartier zachtjes koken. Voeg de boter toe, verwijder de foelie. Meng de bloem met koud water aan, voeg dit roerende bij de soep. Klop het ei, voeg onder steeds kloppen een gedeelte van de soep er bij. Laat deze niet meer doorkoken. Maak de soep af met maggi-aroma.

Wat hier macaroni wordt genoemd was in die tijd lange rechte holle staafjes pasta, net zo lang als spaghetti , maar die zijn massief. Voor het koken werden die altijd gebroken.
In plaats van water en zout , zou men tegenwoordig of zelfgemaakte bouillon of een bouillonblokje gebruiken. Want de smaak door wat foelie met maggi-aroma is wel wat magertjes. Door er wat fijngesneden soepgroente aan toe te voegen wordt de soep al wat completer. En de huidige macaroni hoeft maar gemiddeld 5 tot 10 minuten mee te koken.

GEKOOKTE HAM

Leg de ham 24 uur in water en was ze daarna goed af. Zet ze op met zoveel kokend water, dat ze goed onder staat. Laat ze 2-4 uur zachtjes koken tot ze gaar is. De ham is gaar als de zwoerd er afgetrokken kan worden. Ham kan bij verschillende groenten gepresenteerd worden o.a. bij tuinbonen, boerenkool, zuurkool.

Opmerkelijk is dat de ham niet gezouten noch gekruid wordt. Omdat ham in die tijd bijna altijd gelijk en van zelf sprekend werd gepekeld is deze kook methode voor gepekelde en/ of gerookte ham. Vandaar dat men de ham eerst 24 uur in water laat ontzouten. Maar dat was in die tijd zo van zelf sprekend dat men dat niet vermeld.
Het kookwater van de ham werd gebruikt om erwtensoep in te koken, maar ook als basis voor andere soepen.
Na het koken werd de ham na het volledig afkoelen soms gegrild of droog gebakken.

RECEPT: De gaar gekookte ham van het zwoerd ontdoen. Op afstanden van 4 tot 5 cm. een kruidnagel er in steken en op de volgende rijen de afstanden laten verspringen. De ham met paneelmeel bestrooien en in een oven met veel bovenwarmte op een rooster boven een druippan of in een vet gemaakte braadslee met of zonder rooster, vlug bruin laten worden. De ham snijden voor zover dit nodig is, het stuk op de warme schotel plaatsen en de plakken netjes neerleggen.

TUINBONEN met melksausje

4 kilo tuinbonen
Wat melk
Zout
bonenkruid
melksausje

Dop de bonen, was ze en zet ze op met ruim kokend water, een scheutje melk en zout. Laat ze ongeveer ½ uur koken. Giet ze af, stoof ze daarna in een melksausje.

MELKSAUSJE

½ liter melk, 5 lepels bloem, 2 ½ lepel boter, zout , nootmuskaat

Verwarm , roerende de boter en de bloem. Voeg er langzaam onder goed roeren, de melk toe en weinig zout. Laat de saus nog 2 minuten doorkoken. Giet de saus over de tuinbonen en rasp er eventueel wat nootmuskaat over. Strooi dan royaal vers afgeritste bonenkruid blaadjes erover.

In plaats van een melksausje werd er ook vaak 2 lepels spekvet of boter door de gaar gekookte tuinbonen gemengd en deze daarin nagestoofd. Uiteraard werd ook nu de tuinbonen versierd en op smaak gebracht met zeer fijn gehakte bonenkruid.

Meer informatie over bonenkruid en tuinbonensoep: https://www.nederlands-dis.nl/basis/eten-uit-de-natuur/uit-de-natuur-of-je-tuin-bonenkruid/

AARDAPPELEN

Voor gekookte aardappelen kijk men natuurlijk verder in het Recepten boek van Nederlands Dis: https://www.nederlands-dis.nl/

RIJSTKOEKJES

1 ½ ons rijst ( dus 150 gram)
3/4 liter melk

Of 7 ons gaargekookte rijst

4 eieren
10 lepels suiker
15 lepels bloem
Kaneel of citroenschil
Zout
Boter om in te bakken

Breng de melk met het zout aan de kook, strooi hierin de gewassen rijst en kook deze zachtjes gaar en droog in ongeveer 1 ½ uur. Klop de dooiers met de suiker en het smaakje, voeg de bloem toe, de gaargekookte rijst en ten slotte het stijfgeslagen eiwit. Smelt de boter in de koekepan en laat ze warm worden, leg hierin kleine hoopjes van de rijstmassa en bak er kleine ronde koekjes van, aan beide zijden lichtbruin.

Rijstekoekjes kennen een zeer oude traditie: https://www.nederlands-dis.nl/dis/nagerecht/rijstekoekjes/

BRON: NCB kookboek, derde druk Uitgegeven door Hoofdkantoor N.C.B. in Tilburg in 1946. Gebonden uitgave met 178 pagina’s vol recepten, geen illustraties noch foto’s.