Speculaas is vrijwel zeker de meest bekende traditionele Sinterklaas lekkernij. Tegenwoordig worden speculaasjes het hele jaar gegeten en ligt ook BROKKEN met amandelspijs gevulde speculaas het hele jaar in de rekken van de supermarkt.
Speculaas, in België spéculoos of spéculaus is een donker bruine, sterk gekruide, traditionele soort koek. Meestal hard, droog en plat, en oorspronkelijk met een voorstelling afgedrukt door middel van een koekplank gemaakt. De voorstellingen hebben meestal met de verhalen rond Sinterklaas te maken. Speculaas wordt vooral in België en Nederland gemaakt en gegeten. Maar ook in Duitsland in Westfalen en het Rijnland. Alleen is het koekje dan licht van kleur met veel minder kruiden erin.
Maar ook in Nederland bestaat er lichte speculaas. Lees erover op: https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/blanke-speculaas-uit-texel/
Het woord speculaas zou kunnen verwijzen naar het Latijnse woord speculator = de beschouwer of ook speculum = spiegel. Ook eventueel met het woord speculatie uit het oud-Nederlands = vermoeden , maar het zou ook kunnen verwijzen naar de specerijen die in de koek zitten.
Speculaas heeft een vrij vaste structuur, omdat het geen ei bevat en slecht zuiveringszout of bakpoeder als rijsmiddel heeft. Speculaas wordt gemaakt door boter te mengen met donkere suiker en speculaaskruiden. Daarnaast bloem, dat het oorspronkelijke roggemeel heeft vervangen, iets zout en bakpoeder.
Goede en smaakvolle speculaas krijgt men door het deeg lang bij een lage temperatuur te laten rusten. Dan afdrukken in een koekplank en in een warme oven afbakken.
De samenstelling van de speculaaskruiden varieert. Lees over meerdere recepten ervan op:
https://www.nederlands-dis.nl/kruiden-en-zo/koek-en-speculaaskruiden/
KANEEL
De reden dat in sommige speculaasjes geen specerijen zitten is volgens sommige bronnen de vroegere prijs en beschikbaarheid van deze specerijen.
Typerend Belgisch zijn de dikkere ovalen speculozen die nog zacht zijn.
In Nederland komen deze ook voor, dan wel niet zo groot en minder dik, maar dan vult men ze meestal met amandelspijs. Dit geeft een ietwat duurdere speculaas die meer door de ambachtelijke bakker wordt gemaakt, in België vaak gevuld met kokosspijs.
Recept speculaasbrokken:
Men heeft nodig-
- 300 gram gezeefde bloem
- 100 gram donkere basterdsuiker
- 4 eetlepels speculaaskruiden
- 175 gram boter, in blokjes
- 25 gram gesnipperde amandelen
- 2 eetlepels koud water
- snufje zout
Doe de bloem, suiker, kruiden, boter en een mespunt zout in een deegkom en mix alles. Schenk er al mengend het koude water bij. Blijven mixen tot een soepel deeg. Dek de deegkom af en zet het deeg zeker een uur, maar liefst een nacht op een koele plek.
Verwarm de oven voor op 175 °C. Bestuif je werkblad met bloem . Maak van het deeg een plak van ongeveer 1 cm dik. Leg de plak op de met bakpapier belegde ovenplaat. Druk de amandelen in het deeg. Bak de speculaas in 30-35 minuten gaar. Laat de speculaas goed afkoelen en breek in stukken.
- In Nederland werd vroeger in plaats van water karnemelk gebruikt om deeg voor speculaas te maken. Een recept staat hier: https://www.nederlands-dis.nl/nagerecht/kaas-melk-zo-room-karnemelk/
Voor meer lekkernijen voor de tijd van Sinterklaas: natuurlijk op nederlands-dis.nl
GENIET VAN SINTERKLAAS: NEDERLANDS DIS
