HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Want traditie maakt eten nog leuker

SLEMP echt een drinken voor OUD & NIEUW 

slemp

Slemp  is een traditioneel Nederlandse drank, die in de koude periode van het jaar vroeger veel werd gedronken. Vroeger werd slemp vaak op nieuwjaarsdag geschonken. Ina Boudier-Bakker schrijft erover dat op nieuwjaarsdag slemp werd gedronken in haar roman uit 1930

“De klop op de deur”.

de klop op de deur

 

Koffie en thee hebben slemp in de vergetelheid laten geraken. Het werd ook  driekruidendrank genoemd.

Slemp wordt ook gedronken om braakneigingen te onderdrukken ( vooral ook als men teveel had gedronken). Dat was misschien ook wel de reden om slemp op nieuwjaarsdag te schenken.

In alle oude kookboeken staan recepten voor slemp

Gevonden in Heleen Halverhout’s Traditionele Recepten voor de Feestdagen uit de jaren vijftig van de vorige eeuw.halverkampBij Nieuwjaar staat slemp.
Slemp werd omstreeks 1900 tijdens de ijspret verkocht in de Koek en Zoopie’s. Iedereen kende toen nog het rijmpje van de Schoolmeester (Gerrit van der Linde), het bekende baanvegersliedje:

 

Leg reis aan! leg reis aan!
’t Leven is een gladde baan.
Bittere borrels of melk en saffraan!

– Vegertjen, bind my mijn schaatjens eens aan. –
‘k Heb het voor grootere luû wel gedaan,
Leg reis aan!
Bittere borrels of melk en saffraan!

– Vegertjenlief, hoe leg ik het aan?
Vegertjen! ‘k ben hier voor het eerst op de baan. –
Wil je niet zitten, dan moet je maar staan,
Net al je ’t daaglijks in ’t leven ziet gaan.
Leg reis aan!
Bittere borrels of melk en saffraan!

’t Leven is een gladde baan,

Bitter en zoet uit een zelfde kraan.
Leg reis aan! leg reis aan! 

 

Halverhout’s boekje geeft het volgende iets afwijkende van andere recepten:

 

Slemp

Nodig:

  • 1 liter melk
  • 2 theelepels theeblaadjes
  • 40 gram suiker
  • een citroenschilletje
  • een kaneelstokje

kaneel

  • paar draadjes saffraan
  • 2 kruidnagels
  • stukje foelie
  • wat weinig zout

 

Bereiding:Doe alle kruiden in een groot thee-ei. Hang die in de melkpan. Trek de kruiden met de thee zeker een uur af op een zeer laag vuur. Haal het thee-ei eruit. Breng de melk tot bijna koken en voeg het zout en de suiker erbij. Even roeren tot de suiker is opgelost. In bekers serveren.

Opmerkelijk: saffraan haalde men in die tijd nog bij de drogist. En specerijen heten kruiden. De thee wordt verder niet genoemd, dus dat is ook ‘kruid’. In het recept van Halverhout worden de kruiden in een katoenen zakje gebonden en afgetrokken.

  • In sommige recepten van slemp wordt de drank nog met wat maïzena gebonden, dan moet het wel nog even doorkoken om de maïzena te garen.

Een ander recept zegt:

  • 8 kruidnagels
  • stukje pijpkaneel, lengte ca. 8 cm
  • stukje foelie
  • een paar saffraandraadjes

saffraan stampertjes

  • 2 eetlepels theebladeren of 1 theezakje
  • 2 liter melk
  • 75 gram witte basterdsuiker
  • 3 eetlepels maïzena

Bind de kruidnagels, pijpkaneel, foelie, saffraan en theebladeren bijeen in een kaasdoekje of doe het bij elkaar in een groot thee-ei. Leg dit in de melk, verwarm het langzaam maar net niet laten koken. Laat het ongeveer 35 minuten trekken (deksel op de pan). Verwijder alle kruiden en breng de slemp op smaak met de suiker. Bind de slemp met behulp van de met wat melk aangemaakte maïzena, even nog zachtjes laten doorsudderen, zodat de maïzena kan garen. Serveer slemp in voorverwarmde bekers.

( soms werd geraspte citroenschil toegevoegd aan het kruidendoekje)

 OUDE TRADITIE : NEDERLANDS DIS

In een kookboekje uit 1839 geschreven  door NEDERLANSCHE VROUWEN en bewerkt door A.G.L. Westenberg Kok uit Hilversum ( Het NATIONAAL KOOKBOEK ) vinden we ook slemp beschreven:

“…….Voor slemp neme men slemppoeder of siroop, de gebruiksaanwijzing staat gewoonlijk op de etiquetten vermeld.

Men kan de slemp-siroop ook zelf bereiden. Men neemt 10 Gram saffraan, 100 Gram kruidnagelen en 100 Gram kaneel. Stamp het alles goed fijn. Giet er ruim 1/2 flesch kokend water op, roer het om en doe het in een goed sluitende flesch. Laat het eenige dagen op een warme plaats trekken. Giet het door een lapje bij een dikker suikerstroop van 21/2 kilo suiker met wat getrokken thee opgelost. Bewaar in gesloten flesschen…..”

Wat niet in het recept vermeld wordt is dat men dit in kokende melk moet oplossen.

nationaal kookboek

Leave a Reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>