Naast ijzers in verschillende vormen om wafels oorspronkelijk in open vuur te kunnen bakken, gebruikte men ook plattere ijzers om koeken mee te bakken. Meestal hadden de ijzers een geruite structuur. Daar werden nieuwjaarsrolletjes of kniepertjes mee gebakken, stroopwafels, oblie-achtige koeken om daarna op te rollen. Maar in Vlaardingen bakte men er traditioneel “IJZERKOEKJES “ mee, maar vaker ook met een gietijzeren vlakke bakplaat met hetzelfde ruitjes-patroon.
Kom je een dergelijk koekjesijzer op een rommelmarkt of bij de kringloop tegen en is die betaalbaar , neem zo’n ijzer mee naar huis en bak er de lekkerste zaken mee. Je kunt deze ijzers voor platte of dikke wafels altijd zeer goed op een gaspit gebruiken. Maar ook buiten ineen open vuur of met de barbecue.
De VLAARDINGSE IJzerkoeken stammen oorspronkelijk waarschijnlijk uit de 18de eeuw en werden toentertijd met een gewoon koekjesijzer gebakken. Door ze net nog niet gaar te bakken, zijn de koeken lang houdbaar en konden zo door schippers als proviand op hun tochten meegenomen worden. Er bestonden van oorsprong twee varianten: een dikkere voor de koffie en een dunnere voor de thee. Waarom ze nu op een vlakke geruite bakplaat worden gebakken weet eigenlijk niemand. Een verklaring zou kunnen zijn, dat een vroegere beroepsbakker van deze koeken dit bedacht heeft om zo doende meer koeken te gelijkertijd te kunnen bakken. Kijk voor meer informatie op: http://www.famaloy.nl/ijzerkoekjes/
Voor recept voor wafels: https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/gerechten-van-alle-tijd-wafels/
Recept voor
zowel de platte als de opgerolde knieperkes – https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/oud-nieuw-kniepertjes/
En natuurlijk ook het recept voor stroopwafels: https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/stroopwafels/
VLAARDINGSE IJZERKOEKEN
Voor deze koeken werd een gietijzeren bakplaat gebruikt met hetzelfde patroon als een ijzer voor stroopwafels. Die plaats men gewoon boven een grote gasvlam. Of zelfs op een elektrische kookplaat. En keert als een kant bruin en gaar is gewoon om en daarna bakt men de andere kant. Maar met een wafelijzer kan men deze koekjes ook goed bakken. Het is alleen uitproberen hoe groot de rondjes deeg moeten zijn. Daarbij moet men niet te hard op het wafelijzer drukken, want dan spuit het deeg aan alle kanten eruit. De beide zijde van de koeken zijn hier dan gelijk gaar en bruin. Men moet wel het wafelijzer regelmatig om keren. De Vlaardingse koeken waren wat dikker dan gebakken stroopwafels of kniepertjes.
Deeg
- 400 gram bloem of meel ( lemairemeel werkt heel goed)
- 250 gram echte roomboter
- 250 gram bruin / gele basterdsuiker
- 1 mespuntje zout
- kaneel ‘naar eigen smaak’ toevoegen
Bereidingswijze:
De ingrediënten afwegen en samen in een deegkom doen. Met de hand kneden tot een glad en stevig mengsel. Daarna het werkblad of aanrecht licht met bloem bestrooien en met een deegroller uitrollen tot een iets minder dan een centimeter dikke deegplak. Daarna steken wij met een iets kleiner ronde vorm dan de diameter van het koekjesijzer rondjes uit de gevormde deegplak. De speciale metalen ijzerkoekjes bakplaat met de geruite zijde naar boven op de gaskookplaat, verhitten wij nu tot hij goed heet is(dit vergt wel enige ervaring)daarop legt u een of meerdere van de uitgestoken koekjes, waarna u ze om en om bruin bakt.
Op een rooster laten afkoelen. Zowel warm met stroop/botersaus of koud zijn ze lekker ( dan bestrooien met kaneel-poedersuiker).
TRADITIONELE KOEKJES : NEDERLANDS DIS
