WITTE PAASVLAAI PAAS-TRADITIE UIT LIMBURG

Op eerste Paasdag werden vroeger in Limburg speciale paas-vlaaien door de priester gewijd. En die vlaaien worden nog steeds traditioneel voor Pasen gebakken.

In veel kerken in katholieke streken vond op Paaszondag het zegenen van eieren en ander voedsel plaats. Vroeger vond dit zegenen van etenswaren al eerder plaats. Rond 12 uur ’s-middags op paaszaterdag stond de pastoor en zijn helpers al met een grote hoeveelheid wijwater voor de kerk of bij slecht weer in het voorportaal van de kerk klaar om alle etenswaren voor Pasen te gaan zegenen. De zaterdag werd later alleen Paaszondag en dan viel de zegening samen met de vroegste kerkdienst op Paaszondag. Vaak in feestelijk versierde manden werden de etenswaren naar de kerk door een lid van de familie gedragen. Het was altijd een eer om voor je familie dat te mogen doen.

het zegenen tegenwoordig in Rusland

In de paasviering werden dan de manden met eten gezegend. Met die gezegende etenswaren ging men na de dienst weer naar huis. Dan ging men op paaszondag pas ontbijten. Want men geloofde heilig dat men daarvoor niets moest eten en nuchter moest zijn. Anders werkte de zegening niet. Al in de 12 eeuw vinden we vermeldingen van dit gebruik tijdens de kerkdienst op paaszondag. Niet alleen paasvlaaien, maar vele eieren, maar ook paaslammetjes van roomboter, ham, worst en spek werden ze gezegend.

Bij de zegening sprak de pastoor vaak de volgende woorden: “……Zegen Heer, zo bidden wij U, deze vlaaien en eieren. Die U hebt geschapen, opdat ze voeding voor uw gelovigen dienaren worden. Die ze in dankbaarheid en zijn herinnering van de opstanding van de Heer tot zich nemen….”

WITTE PAASVLAAI

Dit wordt gegeten na het vasten op de eerste paasdag. Voor de paasvlaaien worden geen eieren gebruikt in het deeg. Want er worden verder al genoeg eieren met Pasen gegeten. Het is bijna symbolisch dat de boter pas aan het eind aan het sobere basisdeeg wordt toegevoegd.

300 gram bloem
1 zakje droge gist of 20 gram verse gist
¼ liter melk
20 gram suiker
wat zout
150 gram roomboter

Maak een soepel vlaaideeg van de ingrediënten, maar eerst zonder boter. Voeg na de eerste rijs de boter op kamertemperatuur in kleine blokjes erdoor. Weer goed kneden en zo nodig eventueel weinig bloem erbij voegen. Laat het nog bedekt met een keukendoek op een lauwwarme plek een half uur rijzen.

Gebruik de al koud geworden rijstepap zonder suiker, die je al eerder hebt gemaakt, recept:

125 gram gebroken rijst ( paprijst)
1 liter melk
Wat zout
Was de rijst onder een zeef, tot deze helemaal helder is. Breng de melk met wat zout ( en liefst 1 theelepel suiker tegen het aanbranden) aan de kook. Voeg de rijst erbij. Kook alles tot de rijst echt gebonden is ( bij niet voorgekookte rijst duurt dat wel een uur). Van tijd tot tijd wel roeren en de rijst op de kleinste pit garen. In een hooikist ging dat vroeger vaak nog veel beter. Kook dan de rijst ongeveer 15 minuten voor. Pak hem dan goed in de hooikist in. Na ongeveer 5 tot 6 uur hebt u de heerlijkste rijstebrij ( die zeker niet meer kan aan koken).

Je hebt nu ruim een liter rijstebrij. Gebruik verder nu wel 3 eieren en 150 gram witte basterdsuiker.

Splits de eieren. Klop de eiwitten hard. Meng eerst de losgeklopte ei-dooiers met de basterdsuiker door de rijstepap. Schep als laatste de hard geklopte eiwitten door de rijst-vulling.

Kwast de vlaaivorm in met raapolie. Bekleed het met deeg en leg de vulling erin en strijk die glad.

Verwarm de oven voor op 225 ⁰C en bak de vlaai in maximaal 25 lichtbruin ( vooral niet te donker bakken. Men kan de vlaai tijdens het bakken aan het eind met een vel aluminiumfolie bedekken).