SPINAZIESOEP gebruikelijke soep van vroeger en nog meer recepten voor spanaziesoep

Mijn schoonmoeder vertelde altijd over spinaziesoep, die men in haar jeugd in Friesland at. Nu was en is het in bepaalde delen van Friesland moeilijk om zelf een moestuin echt productief te krijgen. En als ze wat spinazie hadden, was dat altijd wel genoeg om een lekkere soep mee te maken.

Die Friese spinaziesoep was duidelijk anders dan de spinaziesoep die men in Gelderland toen at, nadat zij van het eindeloze vlakke land van Noord Friesland naar de Veluwezoom was verhuisd.

Spinaziesoep is vaak een soort snelsoep, vooral als in wat vruchtbare delen van ons land er veel spinazie ineens in je moestuin groot begint te worden. Die overvloed aan spinazie is snel tot een soep om te toveren.

SNELLE TUINMANSSPINAZIE-SOEP

Voor twee personen

Kook in een halve liter bouillon ( groente- of kippenbouillon, al op smaak met peper en zout) een flinke handvol gewassen spinazie (200 gram zonder stelen) kort, tot de bladeren geslonken zijn. Pureer het blad ( met een staafmixer) en bind de soep met wat maïzena. De maïzena even gaarkoken. Dan naar smaak wat nootmuskaat erover.
Eventueel de laatste minuten wat blaadjes daslook erbij.

Heet opdienen in een kom. Een scheutje room, zure room of yoghurt erbij en eventueel wat vers geraspte zure appel erdoor.

Heerlijk met geroosterd brood.

Zevenblad, raapstelen, postelein en zuring kan er ook in bescheiden mate bij-gevoegd worden.
Vroeger kookte men meestal spinazie veel te lang tot het een soort prut was. Dat moet je vooral niet doen, omdat dat zonde is voor de smaak en de vitamines.

Uit Friesland komt het volgende recept:

SPINAAZJESOP

– 450 gram grof gehakte spinazie

– 2 eieren

– 350 gram gerookte haring

– 30 gram boter

– 20 gram bloem

– 1½ liter kippen- of groentebouillon

– 1 pakje room

– peper

– zout

Kook de eieren hard. Laat ze schrikken onder koud stromend water, pel ze en hak ze fijn.

Verwijder eventuele graatjes en velletjes van de gerookte haring en snij deze in stukjes.

Smelt de boter in een soeppan en roer er de bloem door. Even de bloem al roerend gaar laten worden. Voeg langzaam de koude bouillon toe en breng het elke keer al roerend aan de kook.

Voeg dan de grof gesneden spinazie toe en breng de soep al roerend aan de kook. Voeg dan de room erbij en breng de soep op smaak met peper en zout.

Verdeel de haring over de borden en giet de soep erover. Garneer met het fijngehakte ei.

Tegenwoordig wordt de gerookte haring vaak vervangen door gerookte paling en zelfs door gerookte kip in plakjes.
Gerookte haring was zeker in de 19^e eeuw nog volksvoedsel nummer 1 in de lage landen. Zeker de haring uit de Zuiderzee, die men niet kon kaken en dus niet geschikt was om er “Hollandsche nieuwe” van kon maken, werd vaak zowel warm als koud gerookt. De koud gerookte haring was behoorlijk stevig en zeer lang houdbaar en werd in grote mate uitgevoerd. De warm gerookte haring werd hier meestal gelijk gegeten en gebruikt in vele gerechten. Vis ook gerookt inclusief paling was in die tijd veel goedkoper dan vlees en in vele gerechten uit die tijd waar we nu spekjes of rookworst gebruiken werd toen gerookte haring gebruikt.

harderwijkertjes

SPINAZIE BEREIDEN, waarbij het eigenlijk niet uitmaakt of je kleine spinazie of grofbladige spinazie gebruikt.

Die met grote bladeren vind ik vaak de meeste smaak hebben, dus gebruik ik die bij voorkeur en heb ik ook altijd zelf verbouwd. Er zijn eigenlijk twee basismethodes om spinazie te garen, beide worden ook gebruikt voor spinaziesoep. In alle geval wordt spinazie goed en vaker gewassen en goed uitgelekt.

Dan kan men de spinazie met een klont boter of reuzel in een grote pan gaarstoven. Peper en zout pas als de spinazie geslonken is.
Bij de andere methode wordt spinazie gaar gekookt in het aanhangend water. Ook daarna op smaak gemaakt met peper, zout en voor ik het vergeet natuurlijk nootmuskaat.

GEWONE SPINAZIESOEP

1 ¼ liter kippen- of groentebouillon
½ kilo spinazie
30 gram boter
35 gram parelsago
Half pakje room
Zout, peper, nootmuskaat

Smoor de gewassen en uitgelekte spinazie in maximaal 10 minuten gaar in de boter. Draai het daarna door een roerzeef ( of gebruik een staafmixer).

Kook de parelsago in ¾ uur gaar in de bouillon. Roer dan de spinaziepuree er door, even tot de kop brengen en van het vuur af de room erbij. Op smaak maken.

Gebakken croutons of soldaatjes smaken er lekker in of bij.

soldaatjes, vers gebakken

In plaats van parelsago gekookt in bouillon, kan men de soep ook maken op basis van boter & bloem. Dus een roux, waar men de spinaziepuree en de room bij voegt.
Sago is een zetmeelproduct dat gewonnen wordt uit de merg van verschillende palm en palmvarens. In Azië in bepaalde gebieden als koolhydratenbevattend product hoofdvoedsel. Eigenlijk smaken sago- net als tapioca-parels nergens naar, maar ze leveren wel grappige structuur aan je gerecht ( en uiteraard extra voeding) . In onze keuken werd het vroeger meer gebruikt dan tegenwoordig, alleen “moderne” sterrenchefs vinden het leuk ermee te experimenteren.

Ook in de Surinaamse, en Indonesische keuken worden spinaziesoep gemaakt.

OOSTERSE SPINAZIESOEP

Nodig:

1 ui
2 teentjes knoflook
1 lepel ghee
2 tomaten
Wat sambal
Wat verse gember
250 gram spinazie
Wat trassi
1 liter vis- of groentebouillon
Wat vissaus
Sesamolie
Wat blaadjes koriander

Bak in de ghee de fijngesneden ui eerst aan, voeg dan de fijngehakte knoflook en tomaten in stukjes erbij en wat sambal en gember ( zeer fijn gesneden). Even verder bakken dan de spinazie en de trassi erbij. Giet dan de bouillon erbij en laat de soep op een laag pitje een paar minuten doorstoven. Dan op smaak met vissaus, niet te veel sesamolie en bij het serveren wat korianderblad erbij leggen.