APPELSTRUIF EEN ZEER OUD NAGERECHT en dat moet je echt gaan eten

STRUIF ?

Als tiener woonde ik in een van de straten van Gulden Bodem in Arnhem in het hoekje van het Gravinnenbos ( wordt tegenwoordig Park Gulden Bodem genoemd), naast het park Zypendaal. Mijn broer of ik werden vaak weggestuurd om ergens bij de Zypendaalse weg eieren te gaan kopen.

Als je voor eieren kwam, werd je daar in de voorkamer gestald. In zo’n vreemde en behoorlijk donkere ruimte duurde het altijd een tijd voor je de moed had om echt rond te kijken. Een stevige buffetkast en een schouw waren in het schemerlicht te herkennen. Onder de schouw stond een ouderwetse zwarte kachel. Aan beide zijden op de schouw stonden twee grote beelden. Het waren rode grote katten. Maar als je goed keek leken de ogen van de katten je te volgen. Voordat ik dit verschijnsel verder kon onderzoeken, kwam de vrouw weer terug met de eieren. Ze had ze op de tray dat in mijn mand lag gelegd. Erbij stond een pannetje, dat ik nog niet kende. “Breng het maar later terug.”zei ze, “Ik had wat struif, dat lusten jullie vast wel.” Nu had ik geen enkel idee wat struif was, maar ik was veel te druk om de centen te tellen om de eieren te betalen. De eier-vrouw telde het geld na, en deed het in een oude koektrommel, die zij daarvoor als geldkist gebruikte. Daarin lag ook nog een notitieschriftje, waarop ze precies met een klein potloodje noteerde wat ze had ontvangen. Een van de grote katten sprong tot mijn schrik plots op tafel. “Hij zal aangehaald willen worden “, werd me gezegd. Hij was wel erg zacht, maar zo grote kat had ik nog nooit geaaid.

Zo ging ik even later met de eieren en het struif naar huis. Mijn moeder nam de struif met een glimlach mee naar de keuken. Ze zei nog, dat we die avond appelstruif als nagerecht te eten kregen. Maar appels hadden zeker niet in het pannetje gezeten.

Voordat we gingen eten werd ik naar de keuken geroepen. Mij werd het pannetje van de kippenvrouw in mijn handen gedrukt en kreeg de opdracht om het nu nog even terug te brengen. Want warm was appelstruif het lekkerst werd er bij gezegd. Nu had zij het pannetje met een theedoek dichtgebonden. Er zat wat warms in, maar wat het was kon ik niet vaststellen zonder het pannetje helemaal uit te pakken. En omdat ik zoals altijd honger had, bracht ik snel het pannetje terug.

Even later weer thuis gekomen, stond het eten al aan tafel. En kreeg ik uiteindelijk appelstruif als toetje.

Na wat uitleg begreep ik eindelijk dat struif de vloeibare inhoud van eieren was. En omdat er waarschijnlijk een aantal eieren gebroken of een te dunne schaal hadden, had ik de struif cadeau gekregen.

Het recept voor het ouderwetse, traditionele nagerecht Vierstruif met de inhoud van vier eieren gemaakt vindt men op Nederlands Dis:

https://www.nederlands-dis.nl/nagerecht/vierstruif-of-roomstruif/

Roomstruif of vier- en appelstruif zijn zeer oud gerechten. Het werd reeds in de gouden eeuw in de Lage Landen gemaakt en gegeten. Recepten daarvoor vindt men in diverse oude kookboeken in de Nederlandse taal.

APPELSTRUIF is een vergelijkbaar traditioneel nagerecht als vierstruif , alleen worden er twee of drie appels in kleine stukjes gesneden door het beslag gedaan, die of in de koekenpan maar vaker in een kleine spring- of bak-vorm in de oven gaar werd gebakken.

RECEPT APPELSTRUIF

¼ liter melk
vanillepeul of wat “echte”vanille suiker
paar korrels zout
4 eieren of de struif van 4 eieren
40 gram bloem
40 gram boter
40 gram rietsuiker ( liefst fijne)
3 tot 4 zacht-zure appels
wat citroensap
wat extra boter
poedersuiker
eventueel kaneel

Schil de appels,boor ze en snij ze in kleine stukjes. Druppel er wat citroensap over, bestrooiui ze licht met suiker en eventueel wat kaneel. Even wegzetten.

Zet de melk op met de opengesneden vanillepeul en een paar korrels zout. Trek de peul minstens een half uur op een laag vuur af ( de peul daarna drogen en in een pot met fijne suiker zetten = vanillesuiker). Men kan de melk mengen met wat echte vanillesuiker en weer wat zout. Ook tot het lauw is opwarmen.

De eiwitten van het eigeel scheiden. In ieder geval moet het eiwit helemaal vrij van eigeel zijn.

Klop de eidooiers met de boter op kamertemperatuur tot een crème. Klop er wat van de suiker en alle bloem door. Meng het uiteindelijk met de lauwe vanillemelk.

Klop de eiwitten met de laatste suiker en een paar korrels zout stijf.

Maak de gardes en de kom van te voren met een schijfje citroen vetvrij.

Meng als laatste de stukjes appel en de hard geklopte eiwitten door het mengsel.

Nu zijn er twee mogelijkheden:

IN DE KOEKENPAN

Bak de appelstruif in een koekenpan met wat boter op een laag vuur tot de massa aan een kant mooi gekleurd aan de ander zijde gestold is. Stapel de gebakken lagen met de bruine kant naar beneden op elkaar. Natuurlijk wel de laatste laag met de bruine kant naar boven op de stapel leggen. Houd terwijl U bakt de schaal met al gebakken lagen appelstruif warm.

IN DE OVEN

Verwarm een oven voor op 180 ⁰C. Vet een kleine springvorm in met boter en strooi die licht in met wat paneermeel. Stort er de massa in. Bak na 10 minuten voorverwarmen de appelstruif in maximaal 45 minuten gaar en mooi goudbruin.

Appelstruif uit de oven

Strooi in alle gevallen poedersuiker over de appelstruif en snij er voor iedereen punten van.

Spekstruif werd vroeger ook gemaakt, soms met uitgebakken spek , maar vaker met uitgebakken plakjes ontbijtspek. Alleen er wordt een poedersuiker over gestrooid ( meestal wel vaak rinse appelstroop). Het werd als lunch en zelfs als warm eten gegeten, meestal als er wat eieren kapot waren gegaan.