
Kandijkoek is een traditioneel Nederlandse kruid- of ontbijtkoek met een extra laag kandij. Er zijn meerdere plaatselijke variaties op. Soms zitten ook nog kandij/suikerklontjes in het deeg en de kruiden ervoor gebruikt zijn vaak anders. Deze koek wordt net als andere koeksoorten meestal in plakken eventueel met boter besmeerd bij koffie of thee geserveerd. De toevoeging van Kandij maakt van de kruidkoek een veel duurdere lekkernij, omdat suiker voordat men dit uit suikerbieten maakte erg duur was ( Ter informatie : rond 1900 kostte suiker fl. 0,50 per kilo. Toen maakte men al op grote schaal industrieel suiker uit suikerbiet. Het minimum weekloon bedroeg toen fl. 7,50 ). Al was deze bietsuiker een stuk goedkoper dan de uit de tropen afkomstige rietsuiker, suiker bleef toch duur. In de huidige tijd zou het betekenen dat suiker naar de verhouding van 1900 nu meer dan 25 euro per kilo zou kosten.
Kandij
of kandijsuiker bestaat uit klontjes van gekristalliseerde suiker. Deze bewerking van suiker komt waarschijnlijk uit India of het vroegere Perzië.
Men maakt het door in een oververzadigde warme suikeroplossing zeer langzaam grote kristallen te laten groeien. Dit doet men op katoenen draden of houten stokjes. Het is een langzaam proces en duurt traditioneel wel weken. Voor donkere kandij wordt karamel aan de oplossing toegevoegd.
KANDIJKOEK
RECEPT 1
- 350 gram rogge- en/of tarwe-meel
- 125 gram basterdsuiker
- 250 gram boter of margarine
- 50 gram kandijsuiker
- snufje zout
- 1 glas melk of karnemelk
- 2 eetlepels koekkruiden
- 1 theelepel bakpoeder
Baktemperatuur 175 ⁰C, baktijd 45 minuten
In feite is dit recept meer het recept van een kruidencake dan van ontbijtkoek.
RECEPT 2
- 500 gram rogge- en/of tarwe-meel
- 50 gram suiker
- 10 gram bakpoeder
- 10 gram kaneel
- 5 gram kruidnagel
- 5 gram nootmuskaat
- 5 gram gemberpoeder
- 1/2 liter melk
- 200 gram bruine of witte kleine kandij ( grote stukken fijner maken)
Baktemperatuur 160 ⁰C, baktijd 75 tot 90 minuten
Koek 1
De meel met de basterdsuiker en alle andere ingrediënten behalve de boter in een kom doen. De boter of margarine hierin met twee messen kleinsnijden en dan snel met de hand verder kneden tot een soepel deeg. Dit op een beboterde bakplaat (met extra opstaand randje) uitstrijken met de bolle kant van een lepel. Met kandijsuiker bestrooien.
De plaat in het midden van de voorverwarmde oven schuiven. Bak de koek tot de koek aan de hoeken bruin begint te kleuren. Dek de kandij zo nodig af. De koek op de plaat koud laten worden.
Of
Zeef het meel met het bakpoeder en de specerijen in een mengkom. Voeg de suiker toe. Breng de melk aan de kook en giet deze bij het bloemmengsel. Roer het mengsel glad. Roer 2/3 van de kandij erdoor. Als de klontjes te groot zijn, deze eerst met een hamer stukslaan. Vet een vorm in en doe het deeg er in over. De rest kandij erover strooien. Afbakken. Dek de kandij zo nodig af, zodat het niet verkleurd.
( het is effectiever de bakpoeder pas bij het deeg te voegen als het deeg na toevoeging van de warme vloeistof wat afgekoeld is).
- Meel was vroeger roggemeel of roggebloem. In de loop der tijd is hier steeds meer tarwebloem bijgevoegd. Voor roggemeel was het gebruikelijk om suikeroplossing met melk of water warm bij het roggemeel te voegen.
- Vaak laat men het deeg in de bakvorm of op de platen voor het afbakken koel een bepaalde tijd ( tot soms enkele dagen) afgedekt rusten, zodat de smaak van de kruiden dieper kan doortrekken.
- Voor informatie over vele koeksoorten kijk op:
https://www.nederlands-dis.nl/gebak-brood/ontbijtkoek/
Goedenavond,
Ik heb m zojuist gebakken, maar k weet niet wat er mis is gegaan. Ik heb het 2e recept aangehouden. Maar ik kon het niet roeren. Het deeg was heel compact, eerder een bal ipv glad. Hij is nu ook niet goed gaar en keihard.Heeft u enig idee wat er mis is gegaan?
Het tweede recept komt van een oude bakkerij gespecialiceerd in kruidkoeken en zo.
Als het recept bekijk, klopt het een en ander eigenlijk niet. De methode om warme vloeistof bij meel te mengen is heel oud maar werd eigenlokl alleen gedaan met roggemeel. , niet met tarwe. Dus ik denk dat er twee recepten door elkaar gemengd zijn.
Ik heb de persoon die dit recept nagekookt heeft een mail gestuurd en wacht nu op een reactie.
Overigens werkt de bakpoeder zo ook niet, want als dat warm wordt gaat het reargeren. Dus nu door de warme melk en dat moet pas in de oven om dan te rijzen en de koek luchtiger te maken. Trouwens ook de lange baktijd hoort bij 100 % roggekoek.
Sorry, ik heb de meeste kruid/ en ontbijtkoeken niet zelf nagebakken. Maar het kan zijn dat er twee recepten door elkaar gemengd zijn. Je hoort nog van me,
groet
paul hoftijzer
ps het eerste recept gebruik ik zelf vaak, dat geeft een soort cake/koek.