BUIKMANNETJES
Net als de meeste landen in West-Europa kennen we hier en daar nog de traditie om broodjes in de late herfst, begin winter te bakken in de vorm van mannetjes. Soms hebben die mannetjes en witte stenen pijl vast. Soms krijgen ze een dennentakje in de hand. Vaak zitten er rozijnen door het deeg, maar ook regelmatig worden de rozijnen als decoratie in de poppetjes gebruikt of om gezicht en knopen op de jas aan te duiden. De broodjes worden gekoppeld aan meerdere feesten en ook heiligen. Aan Sint Maarten, Sint Pieter en Sint Nicolaas, naast aan het ontsteken van midwintervuren, de viering van Sint Maarten, Sinterklaas, Kerst en Oud en Nieuw. In delen van Limburg rond Venlo worden ze vaak buikmannetjes genoemd, maar ook net als in het Rheinland in Duitsland Weckmann of Stutenkerle. Ook Krinke Kel, Steevemanneke, Weggekel, Weggeman, Stoetemenke en Mikkeman worden ze genoemd. Ook in West Vlaanderen komen ze voor.
Volgens mij een traditie die waard is om te gaan bevorderen. En bovendien een leuk extra product voor de ambachtelijke bakker. Die zouden ook vaker aandacht moeten hebben voor (lokale) bak- en broodtradities. Toch zijn er steeds meer bakkers die dat zijn gaan doen.
De basis voor de buikmannetjes is een zoet brooddeeg. Traditioneel werd hier fijn boekweitmeel (natuurlijk lokaal geteeld) door het deeg met tarwe of speltmeel gebruikt. En werd er ook krenten of de vruchten van de plaatselijke krentenboompjes of gedroogde vlierbessen in plaats van rozijnen door gebruikt.
Een brooddeeg van 125 fijn boekweitmeel met 375 gram licht uitgezeefd speltmeel geeft heerlijke broodjes.
ZOETE BROODJES
Verse gist
- Verse gist of gedroogde gist
- ¼ liter lauwe melk of karnemelk
- 1 theelepel rietsuiker
- ½ kilo bloem of meel
- 70 gram rietsuiker (of gedeeltelijk door honing vervangen)
- 1 ei
- 70 gram boter op kamertemperatuur
- Wat (zee-)zout
giststarter
Giststarter maken met lauwe melk, gist, 1 theelepel suiker en wat meel. Goed omroeren, lauwwarm afgedekt wegzetten tot het mengsel gaat gisten en schuimt (paar minuten tot maximaal 15 minuten).
MEEL of bloem in een kom, giststarter erbij en de suiker. Goed doorroeren. Een kwartier afgedekt, lauwwarm wegzetten.
Ei en boter (& eventueel rozijnen of brokjes chocolade) erdoor roeren en kneden tot een glad deeg (eventueel wat extra bloem gebruiken).
Afgedekt laten rijzen tot het de dubbele omvang heeft (minimaal een half uur).
Er mannetjes van vormen, in een bakplaat met bakpapier (licht ingeolied) leggen. Afkwasten met losgeklopt ei gemengd met wat melk en eventueel versieren met rozijnen en amandelen in schijfjes.
Oven voorverwarmen – hete lucht 160 graden, klassieke oven op 175 graden.
Afbakken in ongeveer 15 tot 20 minuten tot de broodjes goudgeel en gaar zijn. Af laten koelen op een rooster.
Nu gebakken met brokjes chocolade in plaats van rozijnenen
- TRADITIONEEL eet je eerst het hoofd of de kop eraf, dan pas de rest van het mannetje.
Voor meer recepten van lekkernijen voor Sinterklaas kijk op https://www.nederlands-dis.nl/lekkernijen-uit-de-sinterklaastijd/
MOOIE TRADITIE: NEDERLANDS DIS
