HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Want traditie maakt eten nog leuker

NIEUWJAARS-TULBAND        LEKKERE TRADITIE VAN VROEGER

winterboekje binnenblad 19300004

Bij het doorbladeren van het “Winterboekje van Calvé-Delft” die rond 1930 door mevrouw Martine Wittop Koning zijn geschreven kwam ik het gebruik tegen om voor het Nieuwjaar een tulband te bakken.  Ook in het in het in 1903 door haar geschreven kookboek “Eenvoudige berekende RECEPTEN” komen we een recept voor Tulband tegen.winterboekje tulband tekening

Nu bakken we tegenwoordig nog wel cakes en soms als we een dergelijke vorm hebben wel in tulbandvorm, maar traditionele tulbanden werden van gistdeeg gemaakt en niet uit cake-deeg.

Pas tussen beide wereldoorlogen komen we algemeen tulbanden alleen nog maar van moscovisch deeg en later zelfs van cake-deeg tegen. Alleen in het “Nationaal Kookboek” uit 1893 komen beide deegsoorten voor tulband al voor.

Maar de “nieuwjaars-tulband” werd altijd vroeger van gistdeeg gemaakt.

Bij de “tractaties voor de winteravonden” in het WINTERBOEKJE vinden we het volgende recept:

winterboekje tulband recept

 

In dit recept wordt door Martine Wittop Delfrite gebruikt. Dit was gehard plantaardig vet door Calvé gemaakt van hoofdzakelijk pinda’s. Martine Wittop Koning was in haar tijd erg vernieuwend wat betreft haar moderne inzichten over voeding en voedingswaarde. Ze was als vegetariër voorstander om het veel gebruikte dierlijke vet als reuzel en rundervet te vervangen door plantaardig vet. Om die reden was zij dan ook er toe gekomen om kookboekjes voor Calvé uit Delft te schrijven die dat soort plantaardige producten produceerden. Als schrijver van kookboeken en als lerares op de huishoudschool was Martine Wittop Koning in die tijd ( en nu nog wel) erg bijzonder.

Nu was het vergelijkbaar gebak waar bij ons thuis vroeger met 3 koningen een bruine boon in werd  verstopt. Dus werd ook bij ons thuis meer dan een halve eeuw geleden Nieuwjaarscake of tulband gebakken. Waarschijnlijk is dit een locale variant op de met 3 koningen taarten. Een reden te meer om aan deze traditionele nieuwjaars-tulband aandacht te geven.

winterboekje omslag

NIEUWJAARSTULBAND

  • ¼ kilo bloem of meel
  • 10 gram verse gist of 1 zakje droge gist
  • 1 theelepel suiker
  • Wat zout
  • 2 eieren
  • 50 gram basterd- of riet suiker
  • 50 gram boter
  • 100 gram rozijnen, om half krenten/half rozijnenkrenten en rozijnen
  • 50 gram sukade ( fijn gesneden)
  • 10 gram sinaasappel snippers
  • Rasp van 1 ongehandelde citroencitroenschilletjes
  • 1 glas lauwe melk
  • 1 ons amandelsnippers
  • Wat poedersuiker

Maak een giststarter of zoals het vroeger heette een “zetsel” van wat bloem met een lepeltje suiker, de gist en de lauwe melk. Laat dit na goed doorgeroerd te hebben op een lauw warme plek afgedekt een minuut of 10 rijzen. Zeef de rest van het meel in een beslagkom en strooi het zout langs de rand.

Smelt de boter , maar verwarm het niet echt. Voeg het zetsel bij de bloem en meng het erdoor. Voeg de boter en de eieren er door en kneed tot een goed brooddeeg. Is het deeg te slap voeg er nog wat bloem bij is het te droog voeg er wat lauwe melk bij. Zet het deeg zeker een half uur op een lauwwarme plek afgedekt weg.

Intussen tijd weekt met de rozijnen en of krenten voor in wat koude (kruiden-) thee.

Voeg die dan samen met de sukade, de sinaasappel snippers en citroenrasp bij het deeg. Kneed het nogmaals goed door en zet weer een half uur afgedekt weg.

Beboter dan een tulband vorm en een klein vormpje ( of een oud theekopje bijvoorbeeld) royaal en strooi  de buitenrand met amandelschaafsel. Bestrooi de overige wanden van de vormen met paneermeel. Vul beide voor 2/3 met het deeg en laat deze vormen weer afgedekt staan, totdat het deeg ongeveer twee keer zo hoog is geworden. Verwam dan de oven voor op 220 ⁰C.

Bak de beide vormen gaar ( met een breinaald of satéstokje controleren) – de kleine vorm in ongeveer 20 minuten de tulband in ongeveer ½ tot ¾ uur.

Laat beide delen op een rooster uitdampen en afkoelen. Zet de grote tulband op een broodschaal of een groot bord. Zet het kleine deel er als hoedje op en bestrooi alles royaal met poedersuiker ( eventueel met wat kaneel gemengd).

nieuwjaarstulband groot

Met warme vanillevla of rode vruchtensaus heerlijk als nagerecht , maar ook geschikt om bij een kopje thee of koffie van te genieten.

LEVENDE BAK-TRADITIES : NEDERLANDS DIS

wittop koning eenvoudige berekende recepten 1903

“met nieuwen tijden komt nieuw weten”  1903

Dat geldt tegenwoordig nog steeds. Dus moeten we er dit nieuwe jaar een ander jaar van gaan maken. En het liefst samen en met zijn allen.  Dat wens ik ons allen toe, paul hoftijzer.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>