Hete Bliksem is een traditionele schotel die bestaat uit 2 delen aardappelpuree, 1 deel zure appelen, dus goudrenetten in plakjes (en /of 1 deel zoete appelen of peren) en 1 deel uien.
Varianten van het gerecht worden verkregen door de toevoeging van vlees, vooral spek en pekelvlees tijdens het koken, of door gebruik van stoofperen in plaats van appelen.
Een andere variant is “donder en hete bliksem”, waarbij reepjes gekookte ham en mosterd ( in vele soorten) worden toegevoegd.
Het gerecht werd vroeger vaak opgediend met gebakken schijven bloedworst.
Door het gebruik van appels en peren bevat het gerecht veel vocht, waardoor het lang zijn hoge temperatuur houdt. Daarom heet het waarschijnlijk hete bliksem. Door de gestoofde, soms haast tot moes gekookte appels blijft een hap aan je verhemelte plakken, zodat de eter zijn mond stevig kan branden en zelfs blaren eraan kan overhouden.
In Duitsland is de naam “hemel en aarde” gangbaar, waarbij hemel verwijst naar de appels die in de lucht groeien en aarde uiteraard naar de te gebruiken aardappels.
In het noorden van Nederland is variant op hete bliksem bekend onder de naam: “stamppot zoetappeltjes” (waarbij alleen dus zoete appels worden gebruikt).
Ook werd vroeger, toen er nog veel appels werden gedroogd “pronkjewail” (gemaakt met gewelde gedroogde appelschijfjes) gegeten.
HETE BLIKSEM
Nodig:
- 1 1/2 kilo zure appelen ( of half zoete, half zure)
- 1 1/2 kilo aardappelen
- 400 gram mager rookspek of pekelvlees
- wat zout en peper
Kook het mager spek een half uur voor in wat gezouten water. Schil de aardappels, was ze en snij ze in vieren. Zet ze op met zoveel van het kookwater dat ze voor de helft onderstaan. Laat alles in ongeveer een half uur gaar en door en door warm worden.
* Dit gerecht heet soms blauwe bliksem als men in plaats van appels peren gebruikt. Gebruikt men stoofperen voor dit gerecht, dan moet men deze wel ruime tijd voorkoken.
* In plaats van met spek wordt plaatselijk dit gerecht gekookt met 1/4 kilo voorgekookte witte bonen ( of een restje gekookte witte bonen). Dan moet men wel of wat reuzel of een klont boter erbij doen.
Voeg de geschilde van klokhuizen ontdane appels erbij. Voor de smaak wordt vaak gewone keukenstroop maar nog beter rinse appelstroop, of appel en/of perenstroop toegevoegd.
Voor recept stoofperen: https://www.nederlands-dis.nl/nagerecht/stoofperen/
En mijn verjaardags eten van vroeger:
https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/verjaardagseten-hete-bliksem-met-stoofperen/
In Groningen kent men een eigen streekversie: “Haite Bliksem” – https://www.nederlands-dis.nl/dis/hoofdgerecht/stamppot-gedroogde-appeltjes/