ZEVEN TRADITIONEEL ETEN VROEGER IN DE JORDAAN

Eenkamerwoning Jordaan 1928

Tegenwoordig zou je dat niet meer zeggen. Veel straten in de Amsterdamse wijk de Jordaan zijn door nieuwe inwoners meestal van elders gevuld. De oude volkswijk, waar iedereen iedereen kende en meestal ook nog ergens familie van je was is helemaal verdwenen. Het traditionele eten in de Jordaan was vroeger vaak niet zo rijk en overvloedig. Meestal woonden hele families met gewoonlijk heel veel kinderen in kleine 1 of 2 kamer woningen. Dus veel ruimte om te koken was er ook niet. Vaak maar een pit om het eten op te koken, maar daar moest ook het warm water en de was op gekookt worden. Dus kon er op een dag of 1 vullende soep,of 1 stamppot of een ander gerecht gekookt worden. Maar daar hadden ze in de Jordaan wat op gevonden. Je zette gewoon wat er een paar dagen na elkaar was gekookt en waar wat overgeschoten van samen met een dampende pan gekookte aardappels op tafel. De eerder gebakken uien kon je boven de kookpan van de aardappels warm houden en de zeehaas had al eerder urenlang op het petroleumstel staan stoven ( heel oude stokvis uit het ruim van zeeschepen na een zeereis overgebleven werd vaak goedkoop versjachert).

Rond de tafel stonden de kinderen te wachten tot pa ( als die thuis was) zijn eten op zijn bord had geschept. Want vader ging voor. Dan was de oudste zoon, die toch al bij de kolenboer werkte. Behalve als moeder weer zwanger was, want dan ging ze voor. En zo schepte iedereen zijn bord vol en zocht ergens een stoel, een hoek of een plek bij de bedstee om te eten.

Iedereen laadde zijn bord vol. Waarschijnlijk was het net betaaldag geweest want er was keuze. Er stond zeven op tafel. Daar stond :

gekookte aardappels
gekookte rijst
gekookte zeehaas ( zo noemde men geweekte stokvis in Mokum van eens)

een bakje met jus, soms gesmolten reuzel en bijna nooit boter
verkruimeld oud brood
in spekvet gebakken uien

een pot met uiteraard augurken, maar vaker waren het stukken komkommer in zuur

Natuurlijk was de pot met mosterd ook weer gevuld bij de kruidenier op de hoek en lag het gevouwen papiertje gevuld met vers gemalen peper op tafel open en was de Keulse zoutpot ook weer vol grof zout.

Iedereen metselde alles door elkaar en was dan druk bezig alles tot de laatste kruimel op te eten.

In plaats van rijst en aardappels werd ook vaak kapucijners gekookt. Dan meestal zonder stokvis, maar wel vaak met wat uitgebakken spek : https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/capucijners-kapucijners/