HET RECEPTENBOEK VAN NEDERLANDS DIS

Want traditie maakt eten nog leuker

KERSTSTOL = LUXE GEVULD BROOD voor Kerstmis

Voor alle kerkelijke feestdagen werd traditioneel feestbroden gebakken. Vroeger vaak nog meer gewaardeerd omdat men in de traditie van de (rooms-katholieke) kerk vaak tevoren een periode van vasten kende. Kerst is in de traditie met de geboorte van Christus een van de belangrijkste feestdagen. Kerstbroden of kerststollen gevuld met amandelspijs en verder met vaak andere nootjes en  rozijnen waren de rijkste broden die er hier gebakken werden. Het romige, zoete witbrooddeeg werd daarnaast vaak met kruiden en specerijen  extra lekker gemaakt.  Ook was het al heel lang gebruikelijk er een dikke laag poedersuiker overheen te strooien. Dit soort dure broden van de bakker konden zich vroeger alleen maar de welgestelden zich veroorloven. Maar ook thuis werden er altijd kerstboden gebakken. In vele oude recepten- en kookboeken vinden we recepten hiervoor.

kerststol met amandelspijs

 

RECEPTEN  KERSTBROOD

Voor het deeg:

  • ½ kilo bloem
  • 10 gram zout
  • 50 gram gist of twee zakjes droge gist
  • 1 glas lauwe melk
  • 100 gram gesmolten boter
  • 100 gram basterdsuiker
  • 1 ei, losgeklopt
  • Geraspte schil van ½ citroen ( onbehandeld)
  • Geraspte schil van ½ sinaasappel ( onbehandeld)

Sommige recepten gebruiken iets minder suiker, maar wel specerijen in het deeg: 1 theelepel kaneel, ½ theelepel gemalen kruidnagel, ½ theelepel nootmuskaat en ½ theelepel gemberpoeder. Ook wordt daarnaast een ½ theelepel gemalen kardemon toegevoegd.

Vulling:

50 tot 175 gram amandelspijs met wat citroensap en ½ losgeklopt ei vermengd.amandelspijs

Voor een recept voor amandelspijs kijk op:  https://www.nederlands-dis.nl/gebak-brood/kerstmis-kerstkrans/

Daarnaast:

 

  • 300 gram krenten, gewassen ( en liefst geweekt in oude [kruiden-] thee)
  • 200 gram rozijnen, gewassen ( en liefst geweekt in oude[kruiden-] thee)
  • 50 gram bigarreaux ( franse vruchtjes) fijn gesneden
Franse Vruchtjes

Franse Vruchtjes

  • 75 gram sukade (fijngesneden)

krenten & rozijnen

Hoeveelheid krenten en rozijnen variëren van 250 gram samen tot ruim 1 kilo.

Ook 25 gram amandelsnippers worden soms toegevoegd, naast 25 gram fijngehakte hazelnoten. Maar ook zonnepitten worden soms bij de vulling gedaan. Bij sommige recepten laat men de franse gekonfijte gekleurde kersen ( bigarreaux) achterwegen.

Afwerken:

  • Gesmolten boter
  • Poedersuiker
  • Rood lint
  • Takje hulst

Bereiding:

Eerst is het slim om een giststarter te maken. Meng in een kom de lauwe melk met wat suiker ( 1 eetlepel) en de gist. Roer goed om en laat staan tot de gist zichtbaar tot ontwikkeling komt ( er komt een schuimlaag op de vloeistof).

Neem een ruime deegkom. Zeef de bloem in de kom. Strooi het zout langs de rand en giet de giststarter in het midden. Vermeng dat men de bloem en voeg dan de rest van de ingrediënten voor het deeg toe. Kneed alles zeker 10 minuten, totdat het een soepel niet meer plakkerig deeg is geworden. Kneed dan het goed plat en voeg dan eventueel de specerijen, maar in ieder geval de vulling ( behalve de spijs) mooi verdeeld over de deegflap toe.

krenten en rozijnen op het deeg

Vouw het deeg dicht en kneed alles door het deeg heen. Laat het deeg op een kamerwarme plek zeker 1 uur afgedekt rijzen.

Rol na het rijzen het deeg uit tot een ovale vorm. Leg de spijs na die vermengd te hebben met wat citroensap en losgeklopt ei als een dunne wordt van de ene kant van het deeg naar de ander zijde. Sla dan het deeg dicht, zodat je een klassieke stolvorm krijgt. Druk het brood wat aan.

Neem een met bakpapier bekleed bakblik. Smeer hier met een boterkwastje  dun wat olie of gesmolten boter over. Leg hier de stol op. Dek het af met een doek en laat het brood op kamertemperatuur nog zeker 45 minuten narijzen.

Verwarm na ruim een half uur de oven voor op 200 tot 225 °C.

Bak de stol redelijk laag in de oven geplaatst in 35 tot 45 minuten mooi bruin en gaar.

Probeer door te kloppen of het brood gaar is.

Haal als het brood gaar is die uit de oven en laat het op een rooster afkoelen,

Na vijf minuten het brood met wat gesmolten boter bestrijken en royaal met poedersuiker bestrooien.

kerststol gesneden

Dan geheel laten afkoelen.

Bind er dan met rood lint keen strik omheen en versier het brood met een takje echte hulst ( die men uiteraard niet moet opeten).rood lint

  • Men kan een kerststol rustig een week van tevoren bakken. Na volledig afkoelen is het losjes in plastic of vetvrij-papier verpakt op een koele plek lang houdbaar.

 

Een ander feestelijk krentenbrood is Krentenwegge of Pillewegge uit Twente of de Achterhoek:

https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/wegge-krenten-of-pille-streekgerecht/

krentenwegge

 GENIETEN MET KERST : NEDERLANDS DIS

 

kerst koek

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>