Men had vroeger maar een kookplek op een zeeschip. Op vissersschepen was dat vaak erg primitief. Meestal niet meer dan een ijzeren bak, waarin men vuur kon stoken en waar een grote kookpot precies boven paste. Later kwamen speciale kleine fornuizen op schepen, maar ook daarop was naast een waterketel vaak weinig ruimte meer dan voor een grote kookpan.
Wilde men dan meer etenswaren bereiden, dan werden die na elkaar gekookt. Waarbij op z’n best het eerder bereide eten op de andere pan geplaatst kon worden om warm te houden. Omdat een varend zeeschip behoorlijk kan bewegen, waren ook de mogelijkheden hiervoor uiterst beperkt. Eenpansgerechten, dikke soepen en stamppotten waren dan ook de gebruikelijke kost.
Vissersschepen hadden daarbij natuurlijk vrijwel altijd beschikking over vis. En gebruikten dan vaak beschadigde of niet verkoopbare vis hiervoor. Een moot diepvries koolvis is een passende vervanging in de huidige tijd voor de willekeurige vis uit oude scheepsman- en visserskost.
ZEEBONK
- ½ kilo vis ( witvis zoals koolvis)
- 200 gram reuzel, jus of olie ( of misschien tegenwoordig boter)
- 1 kilo aardappelen
- ½ kilo winterwortels
- 2 of 3 grote uien
- 100 gram reuzel of jus
- Peper en zout
Had men vetspek, dan werd vaak eerst dit uitgebakken. De kaantjes werden dan samen met scheepsbeschuit gegeten. Het vet werd trouwens ook gebruikt om de droge koeken zacht te maken. Maar dit vet was zeer geschikt om door deze stamppot te verwerken en om daarin de vis mooi te smoren en bruin te bakken.
Dep de vis droog. Snij de graten uit de vis , maar laat het vel erom. Bestrooien met peper en zout. ( en eventueel door de bloem halen). Bak de vis in de kookpot in wat vet aan en laat het rustig gaar stoven. Het velletje mag als het er nog aan zit mooi bruin gebakken worden.
Haal nu de gaar gestoofde en gebakken vis uit het vet. Smoor in dat vet de fijn gesneden ui mooi bruin.
Strooi er wat zout en peper over en eventueel een lepel grove mosterd bij. Voeg de vis er weer bij.
Schil de aardappels, snij ze in stukjes. Snij de winterwortel in iets grotere stukjes ( wortelen zijn eerder gaar dan aardappels) en zet ze samen op met wat water en zout. Kook het tot de aardappels kruimelig beginnen te worden. Giet het vocht af, maar bewaar dat. Stamp de wortels en aardappels tot een massa. Roer nu de uien en de vis erbij en meng het tot een brei.
Voeg naar behoefte wat uitgebakken vet, jus of ander vet ( of tegenwoordig boter) erdoor. Is het geheel te droog, voeg dan wat van het kooknat erbij. Nog royaal de peper er bij en klaar is de ZEEBONK
- Gebruik je geen mosterd erbij , is een klein beetje azijn er lekker door.
ANDERE VISSERSKOST: https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/kaas-melk-zo-vissersstoofpot/
Of https://www.nederlands-dis.nl/hoofdgerecht/zeevis-vissers-vrouwenragout/
En https://www.nederlands-dis.nl/streekgerecht/zootje-van-paling/